Οικείν

Θα ξεκινήσουμε από το τελευταίο τέχνασμα των εταιρειών, την : «συνύπαρξη». Μας λένε : «Έχει χώρο και για τα μεταλλαγμένα δίπλα σ´ ότι κάναμε μέχρι σήμερα !»

Εμείς όμως, βασιζόμενοι σε διαρκώς συσσωρευόμενη πληροφόρηση δυστυχώς, διαπιστώνουμε, ότι στο όνομα δήθεν της ελευθερίας επιλογής αυτοί οι άνθρωποι επιχειρούν να καταργήσουν κάθε δυνατότητα επιλογής. Και μελλοντικής συμπεριλαμβανομένης.

Όταν επιχειρούσαν το 1998 να αναπτύξουν τα πειράματά τους χρησιμοποιώντας τα σαν προκάλυμμα και Δούρειο ίππο, για την εισαγωγή των μεταλλαγμένων στο οικοσύστημα, παράλληλα με τις εισαγωγές επιμολυσμένων σπόρων, ισχυρίζονταν ότι μια ζώνη 10-15 μέτρων θα ήταν αρκετή για να προστατεύσει τις γύρω συμβατικές καλλιέργειες .

Σήμερα, μετά από τέσσερα χρόνια πειραματισμών, ανακοινώνει η Βρετανική Βασιλική Επιστημονική Εταιρεία τα αποτελέσματά της που μας λένε ότι παρατηρήθηκε επιμόλυνση ακόμα και σε απόσταση 26 χλμ. από τις μεταλλαγμένες καλλιέργειες και ότι σε χωράφια που έπεσε μεταλλαγμένη σπορά εκτιμήθηκε ότι το πειραγμένο DNA μπορεί να παραμείνει στο έδαφος μέχρι και για 16 χρόνια μολύνοντας τις επόμενες –έστω και συμβατικές- καλλιέργειες.

Είναι τα τελευταία -16.10.2003- αξιόπιστα πειραματικά δεδομένα σχετικά με τη φύση και τη δράση των μεταλλαγμένων και επαναβεβαιώνουν το ρίσκο διασποράς και επιμόλυνσης και με την ελαχίστης ακόμη έκτασης καλλιέργειά τους. Από τη στιγμή που θα μας καθίσουν στον σβέρκο δεν ξανακατεβαίνουν και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά όσοι είναι έστω και λίγο σχετικοί με βιολογικές λειτουργίες.

Οι αιτίες μη δυνατότητας αποτροπής της επιμόλυνσης είναι πολλές και δεν χρειάζεται να τις αναφέρουμε εδώ.

. Οι γενετικά τροποποιημένες δομές που εισάγονται στις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες μπορούν να διασπαρθούν όχι μόνο με τη γύρη μέσω της σταυρογονιμοποίησης σε συγγενή είδη αλλά και με απευθείας είσοδο στο γένωμα εντελώς άσχετων ειδών (Mae–Wan Ho–Institute of Science in Society and Department of Biological sciences) To γεγονός αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Η λεγόμενη «οριζόντια μεταφορά» βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων ήδη από τη δεκαετία του ΄70 που άρχισαν τα συζητούνται οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες και το γεγονός ότι εκατοντάδες επιστημόνων από όλο τον κόσμο ζητούν moratorium σε όλες τις απελευθερώσεις Γ.Τ. οργανισμών οφείλεται στους διαβλεπομένους κινδύνους από το σπάσιμο του φράγματος μεταξύ των ειδών λόγω της οριζόντιας μεταφοράς (Stephenson, J.R., & Warnes, A, 1996, Release of Genetically–Modified Microorganisms into the Environment.- Harding, K. ,1996, The Potential for Horizontal Gene Transfer within the Environment).

Η Γενετική Μηχανική είναι ένα άθροισμα εργαστηριακών τεχνικών που χρησιμοποιούνται με στόχο να συνδυάσουν γενετικό υλικό διαφορετικών ειδών και να το μεταφέρουν σε είδη με τα οποία ποτέ δεν θα γινόταν σύζευξη κάτω από φυσικές συνθήκες. Για να πετύχουν αυτό χρησιμοποιούν πολύ μολυσματικούς «ξενιστές» -ιούς, πλασμίδια κ.α.- των οποίων η ικανότητα να προκαλούν ασθένειες έχει (;) «αδρανοποιηθεί» αλλά έχει παράλληλα ενισχυθεί η ικανότητά τους να μεταφέρουν ξένα γονίδια στους οργανισμούς δέκτες. Αυτοί οι τεχνητοί «ξενιστές» είναι που επιταχύνουν κατά πολύ την οριζόντια μεταφορά.

Δεν είναι της ώρας να πούμε για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι «ξενιστές» αλλά ας σκεφτούμε για πόσο καιρό επιβιώνουν στο έδαφος και κατά συνέπεια πόσες ευκαιρίες έχουν να μεταφερθούν στα άλλα είδη :

Γενετικό υλικό που απελευθερώνεται από νεκρό φυτικό υλικό προσκολλάται στα αργιλλοχουμικά τεμαχίδια του εδάφους και μεταλλάσσει άλλους οργανισμούς (Lorenz, M.G. & Wackernagel, W. (1994) Bacterial Gene Transfer by Natural Genetic Transformation in the

Environment) Έρευνα που έγινε στη Γερμανία με γενετικά τροποποιημένα τεύτλα που είχαν γονίδιο αντοχής στο αντιβιοτικό καναμυκίνη έδειξε ότι το ποσοστό των βακτηρίων του εδάφους που ανέπτυσσαν αντοχή στο αντιβιοτικό αυτό είχε αυξηθεί σημαντικά 1,2 και 2 χρόνια μετά την καλλιέργεια σημάδι ότι τα βακτήρια ενσωμάτωναν αυτά τα γονίδια. (Gebhard, F. & Smalla, K. (1999).

Monitoring Field Releases of Genetically Modified Sugar Beets for Persistence of Transgenic Plant DNA and Horizontal Gene Transfer) To Γ.Τ. DNA διαπιστώθηκε ότι παρέμεινε ενεργό στο έδαφος για περισσότερο από δύο χρόνια

.

Το DNA των Γ.Τ. καλλιεργειών λοιπόν μετά την καταστροφή τους –ή μέσω των φυτικών υπολειμμάτων μετά την συγκομιδή- περνάει σε βακτήρια και ιούς, αυτοί πολλαπλασιάζονται, πολλαπλασιάζοντας ταυτόχρονα και αυτό, το ενσωματώνουν σε άλλα φυτά, πιθανόν ζιζάνια, μέσα στα οποία επίσης θα πολλαπλασιαστεί και θα ενσωματωθεί σε κάποια φάση επίσης στο έδαφος ή θα περάσει στην επόμενη καλλιέργεια που μπορεί να είναι σιτάρι π.χ. και να περάσει στη διατροφή μας ή τριφύλλι που θα πάει για ζωοτροφή, θα συνδυαστεί με τα βακτήρια στο στομάχι των ζώων κ.λ.π. … Παράλληλα αλλοιώνεται η χλωρίδα και πανίδα του εδάφους με απρόβλεπτες συνέπειες στη γονιμότητα.

Από τη στιγμή που θα επιτραπεί η εισαγωγή και η καλλιέργεια Γ.Τ.Ο. θα αρχίσει και ο στραγγαλισμός συμβατικών και βιολογικών καλλιεργειών. Αυτός είναι ο στόχος και αυτό προκύπτει από τις επιστημονικές μελέτες. Αυτό φάνηκε στον Καναδά, αυτό φάνηκε στο Μεξικό, αυτό φάνηκε μέσα στις ίδιες τις Η.Π.Α. Στις ΗΠΑ, τρία χρόνια μετά την απαγόρευση καλλιέργειας του Γ.Τ. StarLink της Aventis του οποίου η καλλιέργεια εγκρίθηκε μόνο σαν ζωοτροφή αλλά που βρέθηκε στην ανθρώπινη διατροφική αλυσίδα και που έφθασε να ρυπάνει την αναντικατάστατη γενετική δεξαμενή καλαμποκιού του Μεξικού, εξακολουθεί- Δεκ. 2003- να διαπιστώνεται επιμόλυνση στο 1% της συνολικής παραγωγής.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των Γ.Τ. καλλιεργειών για τα οποία θα άξιζε να ρισκάρουμε ;

Σε παγκόσμια κλίμακα και σχεδόν σε όλες τις καλλιεργούμενες με γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες εκτάσεις, χρησιμοποιούνται κυρίως δύο τεχνολογίες Γενετικής Τροποποίησης – οι ποικιλίες φυτών οι κατασκευασμένες για να είναι ανθεκτικές στην εφαρμογή ζιζανιοκτόνων γενικής χρήσης, με έμφαση στα περιέχοντα glyphosate ως δραστική ουσία και οι ποικιλίες οι κατασκευασμένες για να εκφράζουν βιολογικά εντομοκτόνα, όπως η τοξίνη του βάκιλλου θουριγκιένσις

Η τεχνολογία ανθεκτικότητας στα ζιζανιοκτόνα σχεδιάστηκε με στόχο την αύξηση της εμπιστοσύνης στα ζιζανιοκτόνα και όχι τη μείωση της χρήσης τους. Η τεχνολογία αυτή βασίζεται στη χρησιμοποίηση ζιζανιοκτόνων γενικής χρήσης τόσο σε εποχές όσο και με τρόπους που προηγούμενα ήταν αδύνατη. Τα περισσότερα καλλιεργήσιμα μεταλλαγμένα φυτά με ανθεκτικότητα στα ζιζανιοκτόνα έχουν σχεδιαστεί με εξαιρετική αντοχή στη δραστική ουσία glyphosate, ένα ζιζανιοκτόνο αρκετά υψηλής δοσολογίας, συνεπώς η τεχνολογία αυτή δεν μειώνει καθόλου τη χρήση ζιζανιοκτόνων. Έρευνες και Πανεπιστημιακές μελέτες δείχνουν μια αύξηση, περίπου 5% στο ποσοστό γραμμαρίων ανά στρέμμα, στη χρήση ζιζανιοκτόνων στις καλλιέργειες ΓΤ ποικιλιών σόγιας σε σχέση με τις συμβατικές ποικιλίες

Το ένα τέταρτο, περίπου, των αγροτών στις Η.Π.Α. που μεταπήδησαν σε Roundup-Ready («RR») σόγια από καλλιέργειες με συστήματα καταπολέμησης παρασίτων με ζιζανιοκτόνα χαμηλής δοσολογίας, υπερδιπλασίασαν την ποσότητα των ανά στρέμμα χρησιμοποιούμενων ζιζανιοκτόνων

Στην περίπτωση του Bt-καλαμποκιού, το δεδομένα του Υπουργείου Γεωργίας των Η.Π.Α. για τη χρήση των εντομοκτόνων με απευθείας στόχο την πυραλίδα (Ostrina nubilalis) δείχνουν μια αύξηση από 4% το 1995 σε 5% το 2001 επί του συνόλου των εκτάσεων όπου έχουν χρησιμοποιηθεί φυτοφάρμακα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η συνολική χρήση εντομοκτόνων ανά στρέμμα βαμβακοκαλλιέργειας, μετρούμενη με τον αριθμό χρήσεων, δεν άλλαξε σχεδόν καθόλου με την εισαγωγή του Bt‑βαμβακιού.

Θα άξιζε στο σημείο αυτό να αναρωτηθούμε για το θέμα της αξιοπιστίας των φορέων που παίρνουν θέση σ αυτά τα ζητήματα και να απαιτήσουμε ο όποιος διάλογος να αναπτύσσεται με ανεξάρτητους φορείς.

Οφείλουμε να γνωρίζουμε ορισμένα πράγματα για το ποιόν των σχημάτων που έχουμε απέναντί μας ώστε να σχηματίζουμε άποψη και για τα πραγματικά κίνητρά τους. Ήταν το 1997 στο Μόντρεαλ, στο τρίτο συνέδριο για τη Βιοασφάλεια που επιστήμονες απ όλο τον κόσμο κατήγγειλαν την Monsanto για μεθοδευμένη χορήγηση ψευδών αναλυτικών δεδομένων προκειμένου να υφαρπάξει την έγκριση κυκλοφορίας της RR– σόγιας πράγμα και το οποίο τελικά πέτυχε, με αποτέλεσμα να τρώμε όλοι μας σήμερα προϊόντα σόγιας με αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων (παραπροϊόντα σόγιας προστίθενται σε περίπου 50% των επεξεργασμένων τροφίμων που κυκλοφορούν σήμερα)

Όπως καταγγέλλει ο Πανεπιστημιακός καθ. Masaharu Kawata του πανεπιστημίου Nagoya, η ίδια πάντα εταιρεία χορήγησε αποτελεσμάτα από αψέκαστα με Roundap φυτά, ενώ εξεταζόταν η επίδραση των ψεκασμών, χορήγησε αναλυτικά δεδομένα από το βακτήριο E. Coli ισχυριζόμενη ότι είναι ανάλογα με της σόγιας και ενώ εξεταζόταν η αλληλουχία αμινοξέων της σόγιας, αλλά και πάλι, εξετάζοντας μόνο το 3,3% της συνολικής αλληλουχίας των 455 αμινοξέων και άλλα εντυπωσιακά τρικ που απαξιώνουν κάθε επιστημονική δεοντολογία.

Το 1992 η FDA βασιζόμενη σε στοιχεία της Monsanto έδωσε την αρχική έγκριση κυκλοφορίας για τη γενετικά τροποποιημένη σόγια. Μετά από 8 χρόνια η Monsanto μας πληροφορεί ότι η Γ.Τ. σόγια εμπεριέχει στο γονιδίωμά της 2 επιπλέον τεμάχια γονιδίων. Τι επιστημονικά, χωρίς ««»» συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από στοιχεία τέτοιας ποιότητας και πόσο ήσυχοι μπορούμε να παραμείνουμε ενθυμούμενοι τους 37 νεκρούς και τα 1500 άτομα με σοβαρές βλάβες –ορισμένα με μόνιμη ανικανότητα- της τρυπτοφάνης το 1989 αν και οι υπαίτιες προσμίξεις ήταν σε ποσοστό 10 φορές κάτω από το όριο ανίχνευσης ;

Αυτοί που νοιώθουν να τρέμει το ευρωπαϊκό έδαφος κάτω από τα πόδια τους επειδή τολμάμε οι αθεόφοβοι να διεκδικούμε δικαίωμα επιλογής στην ζωή και την τροφή την δική μας και των παιδιών μας, μας κατηγορούν για αντιεπιστήμονες και για αρνητές της προόδου. Εμείς όμως διαπιστώνουμε και θα τονίζουμε συνεχώς ότι τα μεταλλαγμένα είναι εκείνα δεν έχουν καμιά επιστημονική κάλυψη. Καρπώνονται επιστημονικές γνώσεις και τις τεχνικές δυνατότητες που απορρέουν απ΄ αυτές με αποκλειστικό σκοπό να δημιουργήσουν και κυρίως να επιβάλλουν τα νέα εμπορεύματα και τίποτα περισσότερο.

Η γενετική μηχανική μπορεί να ελέγξει σχεδόν ακριβώς το χαρακτηριστικό που εισάγεται σε ένα φυτό –ξενιστή δεν ελέγχει όμως τη θέση που το γονίδιο εισάγεται στο γονίωμα με ακρίβεια, ούτε μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερή έκφρασή του

Γιαυτό εξάλλου στα έγγραφα που έστειλε η Aventis για έγκριση Γ.Τ. καλαμποκιού ενώ αναφέρουν τον αριθμό των αντιγράφων του ξένου DNA δεν μιλούν καθόλου για το που ενσωματώθηκε στο γένωμα του ξενιστή. Δεν γνωρίζουν που πήγε και τι κάνει. Θα το διαπιστώσουν εκ των υστέρων.

Τα ίδια έγγραφα αναφέρουν ότι παρατηρήθηκαν διαφορετικά στατιστικά επίπεδα στα σάκχαρα, αμινοξέα και λιπίδια του νέου καλαμποκιού σε σχέση με το μη τροποποιημένο. Αυτές οι αλλαγές εξηγούνται αν δεχθούμε την αρχιτεκτονική διαταραχή του γενώματος λόγω της ενσωμάτωσης του ξένου DNA σε τυχαία θέση μέσα στο γένωμα του ξενιστή, έτσι το επίπεδο των βιοχημικών διαταραχών που παρατηρούμε από τη διαφορά των σακχάρων, αμινοξέων , λιπιδίων μπορεί κάλλιστα να σημαίνει ύπαρξη καινούριων τοξινών ή αλλεργιογόνων ή υψηλότερα επίπεδα ουσιών που στον φυσικό αραβόσιτο είναι σε ανεκτά επίπεδα. Κανείς όμως δεν μιλάει γιαυτά Σχετικά με το Καλαμπόκι Bt11 αναφέρεται ότι οι σχετικές μελέτες έγιναν σε πρωτεΐνες του E. Coli και όχι σε πρωτεΐνες του καλαμποκιού και ότι άλλες μελέτες γιαυτό βασίστηκαν σε αντίστοιχες που είχαν γίνει για την τομάτα ! Από πουθενά δεν προκύπτει η βιοχημική και λειτουργική ισοδυναμία των συστημάτων που χρησιμοποιήθηκαν. Το Βt11 ζητούν σήμερα να το καλλιεργήσουν.

Αν τα όσα αναφέραμε μέχρι τώρα δεν είναι αρκετά για να μας πείσουν πιο μέλλον θα έχουν οι επιστημονικές γνώσεις στα χέρια τους και αν οι ίδιοι δεν είναι ικανοί να αντιληφθούν ότι για μας η πρόοδος κάθε άλλο παρά περιγράφεται από την βελτίωση των οικονομικών δεικτών των εταιρειών που αυτοί αντιπροσωπεύουν, μπορούμε να πάμε λίγο παραπέρα

Οι κίνδυνοι που μπορούν να εισαχθούν άμεσα ή έμεσα, μέσω των ζωοτροφών, στη διατροφή μας είναι τρεις και η πηγή τους βρίσκεται στην εισαγωγή νέων γενετικών πληροφοριών στους οργανισμούς δέκτες που … και να μη το ξεχνάμε, δεν είναι μόνο ο οργανισμός στόχος –Γ.Τ. καλαμπόκι, Γ.Τ. βαμβάκι …- αλλά το σύνολο των οργανισμών του οικοσυστήματος μέσω της οριζόντιας μεταφοράς των γονιδίων :

Αλλεργιογόνα, τοξίνες, μειωμένη θρεπτική αξία και βέβαια κίνδυνοι για το περιβάλλον.

Η επί δεκαετίες χρήση του Β.t. δεν είχε σαν αποτέλεσμα την αναφορά καμίας αλλεργικής αντίδρασης στην δ-ενδοτοξίνη, την πρωτεΐνη που ασκεί την φυτοπροστατευτική δράση ούτε είχε αναφερθεί καμιά μελέτη στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας των εντόμων. Όλα όμως αλλάζουν από τη στιγμή που μετατρέπουμε το κάθε κύτταρο, κάθε Β.t. φυτού σε ένα εργοστάσιο παραγωγής τοξίνης που παράγεται σε όλη τη διάρκεια ζωής του φυτού, και πολύ περισσότερο θα λέγαμε, μια που μπορεί μέσω της οριζόντιας μεταφοράς που προαναφέραμε να μεταφερθεί σε άσχετους οργανισμούς οδηγώντας σε κατάρρευση ολόκληρων οικοσυστημάτων. Στον φυσικό Β.t. η τοξίνη ενεργοποιείται στο στομάχι των εντόμων και αφού εκδηλώσει την τοξική της δράση υδρολύεται και αδρανοποιείται. Στα Γ.Τ. Β.t. φυτά συσσωρεύεται στις ζώνες καλλιέργειας όπου και μπορεί να παραμείνει ενεργή για περισσότερες από 200 μέρες. Το πράσινο σκουλήκι (Heliothis virescens) κατάφερε να αναπτύξει ήδη 5.000 φορές μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στην τοξίνη που παράγεται από το CryIA(c) γονίδιο δείχνοντας την ολοκληρωτική μελλοντικά εξουδετέρωση της πρακτικής ή ότι θα χρειάζεται 5.000 φορές ισχυρότερη τοξίνη για να ελεγχθούν τα έντομα ! Μέσα σε τρία χρόνια επαφής με Β.t. φυτά το Ηeliothis virescens κατάφερε να αυξήσει κατά 10.000 φορές την ανθεκτικότητά του απέναντι στην τοξίνη του Β.t. πράγμα που δεν είχε συμβεί με 38 χρόνια χρήσης του φυσικού μικροοργανισμού. Το μεγαλύτερο ίσως σε έκταση πείραμα με B.t. βαμβάκι γίνεται στην Κίνα. Τον πρώτο χρόνο εφαρμογής, 1999, χρησιμοποιήθηκαν συμπληρωματικά 7 κιλά εντομοκτόνων /εκτάριο. Τον δεύτερο, 2000-2001, χρειάστηκαν 14 κιλά για τον τρίτο χρόνο 2002-2003 ο εκπρόσωπος της Κινέζικης Ακαδημίας Αγροτικών Επιστημών ισχυρίζεται ότι δεν έχει στοιχεία.

Η τεχνολογία ανθεκτικότητας στα ζιζανιοκτόνα έχει αυξήσει την εξάρτηση από ένα ζιζανιοκτόνο, τη δραστική ουσία glyphosate, σε καθαρά απαγορευτικά επίπεδα. Η εκτεταμένη χρήση του στις Η.Π.Α. από το 1997 πυροδότησε τροποποιήσεις στη σύνθεση των οικογενειών των παρασίτων και άνοιξε το δρόμο για την εμφάνιση ανθεκτικών ζιζανίων Η ταχεία και σε μεγάλη έκταση εξάπλωση του ανθεκτικού σε glyphosate ερίγερου οφείλεται στις μεγάλες επιλεκτικές πιέσεις στις οποίες έχει υποστεί το συγκεκριμένο ζιζάνιο στις εκτάσεις οι οποίες καλλιεργούνται με Roundup Ready φυτά. Το γεγονός αυτό δυστυχώς επιβεβαιώνει τις προβλέψεις πολλών ειδικών επιστημόνων οι οποίοι προειδοποίησαν για τον μεγάλο κίνδυνο δημιουργίας ανθεκτικών ζιζανίων εάν η ανθεκτικότητα στο glyphosate κωδικοποιηθεί γενετικά και χρησιμοποιηθεί στη δημιουργία ποικιλιών καλλιεργήσιμων σε εκτεταμένες περιοχές (Hartzler, 1999). Ταχύτατη εξουδετέρωση των όποιων δυνατοτήτων διαφημίζεται ότι προσφέρουν τα λεγόμενα Roundap–ready φυτά (με ανθεκτικότητα στο ζιζανιοκτόνο Roundap) με μηχανισμούς που ήταν αναμενόμενο ότι θα λειτουργούσαν έτσι, πιστοποιείται από τελευταίες μελέτες σε Καναδά και Αμερική και επιπλέον εμφανίστηκαν τα πρώτα στοιχεία από τον Καναδά που δείχνουν ότι η χρήση του Roundap –η οποία θα πολλαπλασιαστεί με τη χρήση αυτών των καλλιεργειών- συνδέεται με την εκδήλωση φουζαριώσεων στο σιτάρι. Τα μεταλλαγμένα θα αυξήσουν κατακόρυφα την χρήση ζιζανιοκτόνων (η κατανάλωση του Roundap αυξήθηκε κατά 50% τα τελευταία χρόνια ) και πανεπιστημιακές μελέτες για 8.000 περιπτώσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων καταλήγουν ότι όσοι καλλιεργούν μεταλλαγμένα, χρησιμοποιούν 2-3 φορές περισσότερα ζιζανιοκτόνα απ΄αυτούς που κάνουν ολοκληρωμένη καταπολέμηση ! με αποτέλεσμα, αυξημένη ρύπανση νερών, τροφίμων, περιβάλλοντος και ζώων, αυξημένη συχνότητα αναπαραγωγικών προβλημάτων προβληματικών γεννήσεων και άλλων ασθενειών. Εξαιτίας αυτών των δεδομένων η Monsanto ζήτησε από την Νέα Ζηλανδία αύξηση του ορίου υπολειμμάτων του Roundap στη σόγια κατά 200 %, από 0,1mg/κιλό σε 20mg/κιλό. Οποία υποκρισία να μας μιλάει για προστασία του περιβάλλοντος με τις Γ.Τ. Καλλιέργειες ! Οι B.t. καλλιέργειες έχοντας 100 και πλέον φορές μεγαλύτερα επίπεδα δ-ενδοτοξινών από τα ψεκαζόμενα με Β.t. είναι δυνητικά πολύ πιο αλλεργιογόνες από τους ψεκασμούς με φυσικό B.t. Τα παιδιά είναι 3-4 φορές πιο ευαίσθητα απέναντι στα διάφορα αλλεργιογόνα σε σχέση με τους ενήλικες. Παιδιά κάτω των δύο ετών εμφανίζουν τη μεγαλύτερη συχνότητα αλλεργικών αντιδράσεων ιδιαίτερα σε αλλεργιογόνα που πρώτο-εισάγονται στη διατροφή τους. Τα παιδιά που θηλάζουν μπορούν να εκτεθούν σ αυτά μέσω του μητρικού διαιτολογίου. Ο πρώην Υπ. Περιβάλλοντος της Βρετανίας είχε πει ότι κάθε παιδική τροφή που περιέχει Γ.Τ. συστατικά μπορεί να οδηγήσει σε δραματική αύξηση των αλλεργιών. Παιδιά που εμφανίζουν ευαισθησία σε ωτίτιδες και άλλες προσβολές θα βρεθούν σε κίνδυνο όταν έρθουν σε επαφή με ανθεκτικούς στα αντιβιοτικά κλώνους βακτηρίων που μπορούν να παραχθούν με την ενσωμάτωση των γονιδίων ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά που βρίσκονται στα Γ.Τ. τρόφιμα. Αυτός είναι ένας λόγος που τα αρνείται η Βρετανική Ιατρική Εταιρεία. Φυσικά ο ίδιος κίνδυνος καραδοκεί και για τις άλλες ασθένειες των ενηλίκων που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με αντιβιοτικά. Η ενσωμάτωση των γονιδίων ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά μπορεί να γίνει και στο πεπτικό σύστημα των μηρυκαστικών –όπου έχει διαπιστωθεί ότι τα γονίδια δεν διασπώνται- όταν αυτά τρέφονται με Γ.Τ. ζωοτροφές. Τα γονίδια αυτά πρακτικά βρίσκονται σε όλα τα Γ.Τ. φυτά και αποτελούν έναν εντελώς απαράδεκτο κίνδυνο

Οι ιοί χρησιμοποιούνται κατά κόρον στις εφαρμογές της Γ.Μ.Έχει διαπιστωθεί ότι το DNA ιών μπορεί να μην πευθεί στον πεπτικό αυλό τουλάχιστον πειραματόζωων. Πιο πρόσφατα αυτό επιβεβαιώθηκε ότι συμβαίνει και στο πεπτικό σύστημα των χοίρων. Έτσι μπορεί να περάσει στο κυκλοφοριακό σύστημα και στα σωματικά κύτταρα. Μέσα στο κύτταρο μπορεί να ενσωματωθεί στο γενετικό υλικό και να δημιουργήσει ανωμαλίες και καρκίνους. Ο ιός του μωσαϊκού του κουνουπιδιού χρησιμοποιείται στα περισσότερα Γ.Τ. φυτά με σκοπό να ενεργοποιεί τα ξένα γονίδια που έχουν εισαχθεί τεχνητά στον ξενιστή και πέρα από το ότι είναι πολύ αποτελεσματικός είναι και πολύ επικίνδυνος. Εισέρχεται στο τροποποιημένο φυτό με μορφή διαφορετική από τη φυσική με την οποία συναντάται στον φυσικό ξενιστή του. Αυτό του προσφέρει τη δυνατότητα να δράσει σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλόντων ξενιστών που πριν δεν μπορούσε. Διαπιστώθηκε πρόσφατα ότι ο ιός του μωσαϊκού του κουνουπιδιού (CaMV) έχει ένα «σημείο ανασυνδιασμού» ένα σημείο δηλαδή που του δίνει τη δυνατότητα να «σπάσει» και να ανασυνδιαστεί με άλλο ιό στο γένωμα του ξενιστή συμπεριλαμβανομένων DNA ιών σε λήθαργο όπως και με άλλους ιούς που βρίσκονται στο κύτταρο. Τα αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι ο CaMV είναι πολύ πιθανό να ανασυνδιαστεί με άλλο DNA. Ο ιός του AIDS έχει και αυτός σημείο ανασυνδιασμού. Τέτοιες δομές δεν είναι δυνατόν να περιοριστούν ή να ελεγχθούν από τη στιγμή που θα διαφύγουν στο ευρύτερο περιβάλλον. Στόχος είναι ο «ενισχυτής» αυτός – ο ιός του μωσαϊκού του κουνουπιδιού- να ενισχύσει την έκφραση του επιλεγμένου γονιδίου, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να επέμβει και στην ενεργότητα γειτονικών γονιδίων. Ακόμα χειρότερα αν συμβεί να εισαχθεί κοντά σε λεγόμενο «ρυθμιστικό» γονίδιο … Αυτός ο «ενισχυτής» μπορεί να ενισχύσει την παραγωγή τοξινών ή αλλεργιογόνων που φυσιολογικά ή παράγονται σε μικρές ποσότητες ή μόνο σαν αντίδραση μετά από ερεθισμό (π.χ. προσβολή από κάποιο έντομο)

Θα μπορούσαμε για πολύ ώρα ίσως να συνεχίζαμε με αυτή την καταγραφή δεδομένων θεωρούμε όμως ότι η απάντηση στο όλο πρόβλημα θα μπορούσε να δοθεί πιο γλαφυρά από αυτούς που μας ζητούνε να ρισκάρουμε για τα κέρδη τους με την απάντηση σε ένα πολύ απλό ερώτημα :

«Υπάρχει δυνατότητα επιστροφής, όταν η επιστημονική risk analysis ή η ίδια η χειροπιαστή πραγματικότητα πείσουν και αυτους για τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύουν οι πρακτικές τους ; »

Αυτοί σαφώς και έχουν πολλά να αποκομίσουν από τη συμμετοχή μας σ΄αυτό το ρίσκο εμείς όμως γιατί να το κάνουμε ; Για τις αποζημιώσεις ; Αποζημιώνεται η ζωή μου με τα χρήματά τους ; και η ζωή των παιδιών μου ; και η φυσικότητα της βιολογικής κληρονομιάς της γης ; Για όσους ακόμα και μετά απ όλα αυτά εξακολουθούν να παρακάμπτουν τις όποιες ηθικές αναστολές τους στο όνομα προσωπικών κερδών που τους υπόσχονται τους παραπέμπουμε στα συμπεράσματα μελέτης επί της πρώτης γενιάς, 8 ετούς διάρκειας, γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών.Εκεί διαπιστώνουμε ότι όσον αφορά τη σόγια οι αποδόσεις των Γ.Τ. είναι 5 – 10% μικρότερες από των συμβατικών. Το παν. της Nebraska δημοσίευσε τα δικά του συμπεράσματα από τη σύγκριση Γ.Τ. και συμβατικών ποικιλιών κάτω από συγκρίσιμες συνθήκες σε τρεις πολιτείες. Στην Indiana η «κορυφαία» μεταλλαγμένη ποικιλία τριών εταιρειών συγκρινόμενη με την κορυφαία συμβατική των ίδιων εταιρειών έδωσε 15,5 % μικρότερες αποδόσεις, στο Illinois οι «κορυφαίες» μεταλλαγμένες 8 εταιρειών συγκρινόμενες με τις κορυφαίες υστερούσαν σε αποδόσεις κατά περίπου 1%, στην Iowa αντίστοιχη συγκριτική μελέτη έδειξε ότι οι μεταλλαγμένες υστερούσαν κατά 19% από τις συμβατικές. Έτσι κι αλλιώς βέβαια κανένας δεν τόλμησε να ισχυριστεί ότι τα μεταλλαγμένα σχεδιάστηκαν για μεγαλύτερες αποδόσεις. Το αφήνουν όμως έντεχνα να «διαρρέει».

Συνολικά, οι μελέτες ανέδειξαν μια μείωση της παραγωγικότητας μεταξύ 4% και 8%.

Το καθαρό εισόδημα από καλλιέργειες δεν μεταβλήθηκε σημαντικά από την εισαγωγή των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών στις Η.Π.Α.

Σε γενικές γραμμές, το κόστος των ΓΤ σπόρων αυξήθηκε σχεδόν όσο μειώθηκαν τα έξοδα για την καταπολέμηση των παρασίτων ή/και η μείωση των απωλειών εξαιτίας των παρασίτων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα όποια οικονομικά οφέλη αυτής της τεχνολογίας και σε όσες περιπτώσεις έχουν εμφανιστεί οφείλονται κυρίως σε ανταγωνιστικές πιέσεις και σε αλλαγή κοστολογήσεων και δεν αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα αυτής της τεχνολογίας. Μετά την παρουσίαση των σπόρων σόγιας Roundup Ready το 1996, οι παρασκευαστές ζιζανιοκτόνων σόγιας μείωσαν τις τιμές πώλησης αυτών των φυτοφαρμάκων σχεδόν κατά 50% και σε όλο το φάσμα των προϊόντων που αφορούν στη σόγια με στόχο να επιβραδύνουν την απώλεια αυτών των τμημάτων της αγοράς Ενώ οι μείωσεις των τιμών για το glyphosate έχουν βραχυπρόθεσμο όφελος για τους αγρότες, έχουν επίσης ως αποτέλεσμα την αύξηση της χρήσης τους, γεγονός που με τη σειρά του έχει ως συνέπεια την επιτάχυνση της εμφάνισης ανθεκτικών ζιζανίων Επιστήμονες εργαζόμενοι για το Υπουργείο Γεωργίας των Η.Π.Α. επισήμαναν το γεγονός ότι η παροχή θανατηφόρων δόσεων μιας φυσικής τοξίνης, π.χ. Bt, μέσα από τους ιστούς των φυτών θα δημιουργήσει και πάλι πολλά από τα προβλήματα που δημιούργησαν οι χημικοί ψεκασμοί (Lewis et al., 1997). Σε μια σημαντική δημοσίευση στα Proceedings of the National Academy of Scientists του 1997, οι επιστήμονες του Υπ. Γεωργίας, των Η.Π.Α. δηλώνουν:

«Η χρήση θεραπευτικών μέσων, ανεξάρτητα εάν αυτά είναι βιολογικά, χημικά ή φυσικά ως πρωταρχικό μέσο για των έλεγχο των παρασίτων και όχι ως συμπλήρωμα στις φυσικές διαδικασίες ελέγχου ώστε αυτά να διατηρούνται σε λογικά πλαίσια, παραβιάζει βασικές αρχές ενοποίησης και δεν μπορεί να είναι βιώσιμη.»

Αναφερόμενοι στις εμφανιζόμενες εφαρμογές της βιοτεχνολογίας στην καταπολέμηση των παρασίτων σημειώνουν ότι:

«Όσο εντυπωσιακή και συναρπαστική εμφανίζεται η βιοτεχνολογία, τα επιτεύγματά της έχουν την τάση να καθυστερούν την υιοθέτηση μακροπρόθεσμων, βασιζόμενων σε οικολογικά μέσα λύσεων για την καταπολέμηση των παρασίτων γιατί οι συχνά παρουσιαζόμενες σειρές νέων προϊόντων δημιουργούν ένα συναίσθημα ασφαλείας, ακριβώς όπως και τα συνθετικά παρασιτοκτόνα κατά την εποχή της ανακάλυψής τους τη δεκαετία του 1940… Τα τροποποιημένα παθογόνα και τα φυτά που κατασκευάζονται για να εκκρίνουν παθογόνες τοξίνες έχουν ως στόχο την απλή αντικατάσταση των συνθετικών παρασιτοκτόνων και θα γίνουν ανενεργά ακριβώς με τον ίδιο τρόπο όπως και τα παρασιτοκτόνα. Θα αποτελέσει μεγάλη ατυχία εάν τα πανίσχυρα αυτά συστατικά σπαταληθούν με αυτόν τον τρόπο αντί να συμπεριληφθούν ως κεντρικά σημεία σε ένα μακροπρόθεσμο σύστημα καταπολέμησης τωνπαρασίτων.»

www.nogmos.gr , kinisi@nogmos.gr

Δες και:

Greenpeace

Οδηγός καταναλωτών Greenpeace

Δίκτυο ενάντια στα μεταλλαγμένα

Δίκτυο Κρήτης ενάντια στα μεταλλαγμένα

Πώς θα αποφύγω τα μεταλλαγμένα

Τι είναι τα μεταλλαγμένα;

Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα

Οίκο

ΤΙ ΕΔΕΙΞΑΝ πειράματα στις ΗΠΑ

Ουσία σε σαμπουάν μπλοκάρει τα νευρικά κύτταρα

Της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΣ ΓΙΑΝΝΟΥΤΣΟΥ

Πειράματα που έγιναν με εγκεφαλικά κύτταρα ποντικών έδειξαν ότι η επαφή με μια χημική ουσία, η οποία περιέχεται σε πολλά προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά, εμποδίζει την ανάπτυξη των νευρικών κυττάρων.

Πρόκειται για τη χημική ουσία methylisothiazolinone (ΜΙΤ), η οποία ανήκει σε μια ομάδα ουσιών που ονομάζονται βιοκτόνα και χρησιμοποιείται ευρέως σε κρέμες χειρός, σαμπουάν, βαφές μαλλιών κι άλλα καλλυντικά (για να αποθηκεύονται για μεγάλο χρονικό

διάστημα χωρίς να αναπτύσσονται βακτήρια) ενώ ανάμεσα στα άλλα χρησιμοποιείται σε εργοστάσια παραγωγής χρωμάτων, κόλλας, καθώς και σε βιομηχανικά συστήματα ψύξης νερού για να σκοτώνει τα μικρόβια.

Στο Πίτσμπουργκ

Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης παρουσίασε πριν από λίγες μέρες ο καθηγητής Νευροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ, Elias Aizenman, στο ετήσιο συνέδριο της αμερικανικής εταιρείας Κυτταρικής Βιολογίας που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον.

Σε προηγούμενα πειράματα είχε βρεθεί ότι η χημική αυτή ουσία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό σε ευαίσθητα άτομα, καψίματα στο δέρμα και δερματίτιδα, όμως ο Aizenman μάς δήλωσε σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε μαζί του, ότι δεν μπόρεσε να βρει καμιά πληροφορία σχετικά με τις επιπτώσεις της χημικής αυτής ουσίας στην ανάπτυξη των νευρικών κυττάρων. «Μέχρι στιγμής δεν είχαν γίνει τέτοιου είδους πειράματα με το ΜΙΤ».

Ο Aizenman είχε δημοσιεύσει το 2003 στο περιοδικό Neurosience μιαν άλλη έρευνα, χρησιμοποιώντας τότε στα πειράματά του σχετικά μεγάλες δόσεις ΜΙΤ, οι οποίες και «σκότωσαν τα περισσότερα από τα νευρικά κύτταρα του ποντικού μέσα σε 10 λεπτά».

Επειδή πολλές χημικές ουσίες είναι τοξικές σε μεγάλες δόσεις, ο Aizenman και η ομάδα του ξεκίνησαν να δοκιμάζουν πολύ μικρότερες δόσεις για μεγάλη χρονική περίοδο, μιμούμενοι έτσι την περίπτωση ανθρώπων που εκτίθενται σε ΜΙΤ καθημερινά, όπως για παράδειγμα αυτοί που εργάζονται σε εργοστάσια που φτιάχνουν καλλυντικά, χρώματα, βαφές, κόλλες κ.λπ., ή όπου αλλού η συγκέντρωση της συγκεκριμένης χημικής ουσίας είναι υψηλή.

Οι ερευνητές εξέθεσαν αναπτυσσόμενους νευρώνες ποντικού σε 1 micromolar ΜΙΤ (που ισοδυναμεί με ένα γραμμάριο της χημικής αυτής ουσίας διαλυμένο σε περισσότερο από 8.000 λίτρα νερού) για λίγο περισσότερο από 18 ώρες. «Οι αναπτυσσόμενοι νευρώνες βγάζουν νευρίτες για να συνδέονται μεταξύ τους τα κύτταρα. Ομως μετά την έκθεση στο ΜΙΤ κάθε νευρίτης είχε μεγαλώσει μόνον κατά το ήμισυ». Ο Aizenman θεωρεί ότι το ΜΙΤ φαίνεται να στοχεύει ένα ειδικό ένζυμο, το οποίο είναι υπεύθυνο για να ξεκινήσει η ανάπτυξη του νευρίτη.

Καίτοι η ανακάλυψη του Aizenman αφορά τις επιδράσεις του ΜΙΤ σε νευρικά κύτταρα (και μάλιστα σε καλλιέργεια) εμβρύου ποντικού, η ανακοίνωσή της έχει ταράξει και έχει προκαλέσει ποικίλες συζητήσεις στην επιστημονική κοινότητα.Η μεγαλύτερη ανησυχία των επιστημόνων έγκειται τις επιδράσεις που μπορεί να έχει το ΜΙΤ σε ανθρώπους που έρχονται σε επαφή καθημερινά με αυτήν την ουσία, όσο και στο νευρικό σύστημα ενός
αναπτυσσόμενου εμβρύου, και πιθανά επιπτώσεις σε όλους μας, μια και όλοι χρησιμοποιούμε προϊόντα που περιέχουν ΜΙΤ.

«Η ουσία αυτή απορροφάται εάν τη φάμε, την αναπνεύσουμε ή έρθει σε επαφή με το δέρμα. Θα συμβούλευα λοιπόν μιαν έγκυο να μη δουλεύει σε ένα εργοστάσιο όπου χρησιμοποιείται αυτή η χημική ουσία, επειδή μπορεί να προκύψει κάποια ανωμαλία στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου».

Ενας κίνδυνος

Ο Aizenman πιστεύει ότι η μελέτη του αποκαλύπτει έναν εν δυνάμει κίνδυνο. Τα σαμπουάν περιέχουν συγκέντρωση ΜΙΤ 100 με 200 φορές περισσότερο από ό,τι χρησιμοποίησε στο πείραμά του. Αλλά παραδέχεται ότι πιθανώς αυτοί που χρησιμοποιούν σαμπουάν ή κοντίσιονερ, για παράδειγμα, μπορεί να μην έχουν επιπτώσεις, όπως αυτοί που εκτίθενται στην ουσία λόγω δουλειάς.

«Δεν γνωρίζουμε εάν η μακρόχρονη έκθεση σε προϊόντα που περιέχουν ΜΙΤ είναι επικίνδυνη. Δεν μπορώ να πω ότι τα προϊόντα που περιέχουν ΜΙΤ είναι ασφαλή, αλλά ούτε ότι δεν είναι. Υπάρχει εξαιρετικά λίγη πληροφόρηση σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν αυτές οι ουσίες κι ανησυχώ γιατί δεν έχουν γίνει τα κατάλληλα πειράματα. Απαιτούνται ακόμη και επιδημιολογικές έρευνες, όπου θα πρέπει να μελετηθούν άνθρωποι με αυτισμό κι άλλες νευρολογικές ασθένειες, ώστε να αποκαλυφθεί εάν υπάρχει κάποια σχέση με την έκθεση του εμβρύου στη χημική αυτή ουσία».

Σύμφωνα με το National Institute of Health των ΗΠΑ η ουσία ΜΙΤ περιέχεται σε σαμπουάν, ενδεικτικά όπως τα Head and Shoulders, Suave και Clairol, καθώς επίσης σε κοντίσιονερ μαλλιών Pantene, στις βαφές μαλλιών της Revlon και σε μία πληθώρα άλλων γνωστών και μη προϊόντων (πλήρης λίστα προϊόντων που περιέχουν ΜΙΤ μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα

http://householdproducts.nlm.nih.gov/products.htm

«Η US Enviromental Protecion Agensy (ΕΡΑ) φαίνεται ότι δεν απαιτεί πειράματα όσον αφορά τις πιθανές βλάβες που μπορεί να προκληθούν στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος από διάφορες ουσίες για να δώσει άδεια κυκλοφορίας σε κάποιο προϊόν. Πιθανώς υπάρχουν ουσίες γενικής χρήσης που μπορούν να καταστρέφουν το νευρικό σύστημα», λέει ο Aizenman.

Αυτή τη στιγμήο Aizenman προσπαθεί να επαναλάβει τα πειράματά του σε ζωντανά ζώα, ώστε να βρει ακριβώς με ποιο τρόπο το ΜΙΤ επιδρά στους νευρώνες.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ -10/12/2004

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕ ΜΙΤ

ΠΛΑΚΕΣ ΣΑΠΟΥΝΙΟΥ

Camay Bar Soap

Dove Soap Bar with 1/4 Moisturizing Lotion

Oil of Olay Bar Soap for Soft Moisturized Skin

BODY BATHS

Vaseline Intensive Care Foaming Creme Bath, Botanical Garden

Vaseline Intensive Care Moisturizing Bath and Body Oil

Vaseline Intensive Care Moisturizing Bath Beads Enriched with Aloe

Vaseline Intensive Care Moisturizing Bath Beads, Peaceful Orchard

Vaseline Intensive Care Moisturizing Bath Beads, Petal Soft

Vaseline Intensive Care Moisturizing Bath Beads, Vitamin E

Vaseline Intensive Care Soft Petal Foaming Creme Bath

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

Dove Sensitive Skin Moisturizing Body Wash, New

Dove Ultra Moisturizing Body Wash

Vaseline Intensive Care Moisturizing Body Wash

ΜΑΛΑΚΤΙΚΕΣ ΚΡΕΜΕΣ ΜΑΛΛΙΩΝ

Clairol Herbal Essences Conditioner-Fine/Limp Hair

Clairol Intensive Blends Moisturizing Conditioner for Normal Hair

Clairol Intensive Blends Nourishing Creme Leave-In for All Hair Types

Clairol Intensive Blends Protecting Conditioner for Colored/Permed Hair

Clairol Intensive Blends Replenishing Conditioner for Dry/Damaged Hair

Pantene Pro V Color Revival Conditioner

Pantene Pro V Constant Care Conditioner

Pantene Pro V Deep Hydrating Treatment

Pantene Pro V Detangle Light Spray Conditioner

Pantene Pro V Essentials Hair Revival Cream

Pantene Pro V Essentials Instant Hair Quencher

Pantene Pro V Hydrating Curls Conditioner

Pantene Pro V Sheer Volume Conditioner

Pantene Pro V Smooth & Sleek Conditioner

Pantene Pro V: Provitamin Daily Treatment & Conditioner-Fine Hair

Pantene Pro-V: Provitamin Daily Treatment Conditioner-Dry Hair

Pantene Progressive Treatment Creme Conditioner

Salon Selectives Conditioner Type M Moisturizing

Salon Selectives Conditioner Type P Protective

Vidal Sassoon Conditioning Rinse-Stylists Choice

HAIR STYLING

Clairol 3 in 1 Mousse Maximum Hold

LOreal Pumping Curls for Curly Hair

Pantene Pro V Ready, Set, Curl Reviving Treatment

Pantene Pro V: (Alcohol Free) Styling Mousse Extra

Vidal Sassoon Alcohol Free Styling Gel Extra Hold

Vidal Sassoon Alcohol Free Styling Mousse Extra Body

HAIR SPRAY

Clairol 3 in 1 Conditon Hairspray Extra Hold, Unscented, Aerosol

Clairol Final Net All Day Hold Hairspray-Regular

Pantene Pro V Essentials Natural Body Booster Spray

Pantene Pro V Hold & Protect Non Aerosol Hairspray

Pantene Pro V Settique Spray Stay Smooth Aerosol Hairspray

Pantene Pro V Settique Spray Stay Smooth Non Aerosol Hairspray

Pantene Pro V Settique Spray Uplifting Aerosol Hairspray

Pantene Pro V Settique Spray Uplifting Non Aerosol Hairspray

Pantene Pro V Settique Spray, Curl Lock

Pantene Pro V Settique Spray, Curl Lock, Non Aerosol

Pantene Pro V Settique Spray, Hold & Protect with Colorshine

Pantene Pro V Shine On Glossing Spray with Colorshine

Pantene Pro V: Provitamin Wet/Dry Styling Hold Spray

Vidal Sassoon Alcohol Free Spray On Gel-Extra Hold

Vidal Sassoon Non Aerosol Finishing Hair Spray Ext

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

Clairol Herbal Essences Intensive Blends Replenishing Shampoo

Clairol Herbal Essences Shampoo-Fine/Limp Hair

Clairol Herbal Essences Shampoo-Normal Hair

Clairol Intensive Blends Moisturizing Shampoo for Normal Hair

Clairol Intensive Blends Shampoo Protecting For Colored/Permed Hair

Pantene Pro V Classically Clean Shampoo

Pantene Pro V Essentials, Daily Strengthening Complex-1

Pantene Pro V Essentials, Daily Strengthening Complex-2

Pantene Pro V Hydrating Curls Shampoo

Pantene Pro V Purity Clarifying Shampoo

Pantene Pro V Shampoo, Hydrating Curls

Pantene Pro V Sheer Volume Shampoo

Pantene Pro V Smooth & Sleek Shampoo

Salon Selectives Botanical Blends Shampoo: Aloe

Salon Selectives Shampoo Level 1: Frequent Use

Salon Selectives Shampoo Level 4: Extra Moisturizing

Salon Selectives Shampoo Level 5 Regular-Normal

ΒΑΦΕΣ ΜΑΛΛΙΩΝ

Clairol Herbal Essences, True Intense Color, 40-Garnet Blaze, Bright Burgundy

Clairol Herbal Essences, True Intense Color, Honey Fusion, 26-Moon Dance

Clairol Hydrience Permanent Hair Color, Amber Sunrise, 20A, Med. Reddish Blonde

Clairol Hydrience Permanent Hair Color, Bamboo, 14, Dark Golden Blonde

Clairol Hydrience Permanent Hair Color, Black Pearl, 52

Clairol Hydrience Permanent Hair Color, Cocoa Harbor, 38

Clairol Hydrience Permanent Hair Color, Mocha Splash, 44, Medium Brown

Clairol Hydrience Permanent Hair Color, Oasis, XL02, Extra Light Blonde

Clairol Hydrience Permanent Hair Color, Russet Glow, 33, Dark Auburn

Clairol Revitalique Permanent Hair Color, Medium Natural Brown, Visionary Brown

Garnier Nutrisse Permanent Creme Haicolor, Brown Sugar 63

Garnier Nutrisse Permanent Creme Haircolor, Black Licorice 10

Grecian Formula 16, Liquid with Conditioner

LOreal Feria Haircolor, Cardinal 67, Rich Auburn

LOreal Feria Haircolor, Chocolate Cherry 36, Deep Burgundy Brown

LOreal Feria Haircolor, Crushed Garnet 41, Rich Mahogany

LOreal Feria Haircolor, Espresso 40, Deeply Brown

LOreal Feria Haircolor, French Roast 45, Deep Bronzed Brown

LOreal Feria Haircolor, Pure Diamond 100, Very Light Natural Blonde

LOreal Feria Haircolor, Sparkling Amber 63, Light Golden Brown

LOreal Feria Haircolor, Starry Night 21, Bright Black

LOreal Open Haircolor, Astral 10G, Golden Extra Light Brown

LOreal Open Haircolor, Atlantis 5N, Natural Medium Brown

LOreal Open Haircolor, Equinox 4G, Golden Dark Brown

LOreal Open Haircolor, Horizon 10N, Natural Extra Light Brown

LOreal Open Haircolor, Osiris 8K, Cool Medium Blonde

LOreal Open Haircolor, Oxygen 6G, Golden Light Brown

LOreal Open Haircolor, Solstice 7G, Golden Dark Blonde

LOreal Open Haircolor, Stellar 6N, Natural Light Brown

LOreal Preference Haircolor, Golden Blonde 8G

LOreal Preference Haircolor, Light Ash Blonde 9A

LOreal Preference Haircolor, Light Ash Brown 6A

LOreal Preference Haircolor, Light Brown 6

LOreal Preference Haircolor, Lightest Golden Brown 6 1/2G

LOreal Preference Haircolor, Medium Amber Brown 5AM

LOreal Preference Haircolor, Medium Ash Blonde 7 1/2A

LOreal Preference Haircolor, Medium Blonde 8

LOreal Preference Haircolor, Medium Golden Brown 5G

LOreal Preference Haircolor. Champagne Blonde 8 1/2A

LOreal Preference Haircolor. Light Amber Brown 6AM

LOreal Preference les Blondissimes Haircolor, Extra Light Ash Blonde LB01

LOreal Preference les Blondissimes Haircolor, Extra Light Natural Blonde LB02

Revlon High Dimension 10 Minute Permanent Haircolor, Dark Brown 40

Revlon High Dimension 10 Minute Permanent Haircolor, Light Cool Brown 61

Revlon High Dimension 10 Minute Permanent Haircolor, Medium Blonde 80

Revlon High Dimension 10 Minute Permanent Haircolor, Medium Brown 50

Revlon High Dimension 10 Minute Permanent Haircolor, Medium Golden Blonde 83

Revlon High Dimension 10 Minute Permanent Haircolor, Medium Golden Brown 58

Revlon High Dimension 10 Minute Permanent Haircolor, Ultra Light Natural Blonde 01

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ

Listerine Antiseptic Mouthwash

Listerine Cool Mint Antiseptic Mouthwash

Listerine Fresh Burst Antiseptic Mouthwash

Listermint Mouthwash

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

Aquafresh All Tartar Control Toothpaste

Aquafresh Multi Action Whitening Toothpaste

Aquafresh Sensitive Toothpaste

Aquafresh Striped Gel Whitening Toothpaste

Aquafresh Toothpaste

Aquafresh Whitening Toothpaste With Fluoride

Colgate Baking Soda & Peroxide w/ Tartar Control Clean Mint Toothpaste

Colgate Baking Soda & Peroxide w/ Tartar Control Whitening Toothpaste

Colgate Kids Looney Tunes Upright Toothpaste

Colgate Tartar Control Whitening Mint Toothpaste

Colgate Toothpaste, Regular

Colgate Total Toothpaste

Colgate Total Toothpaste, Fresh Stripe

Crest MultiCare Whitening Fluoride Anticavity Toothpaste, Fresh Mint

Crest Anticavity Toothpaste, Icy Mint Striped

Crest Baking Soda & Peroxide Whitening with Tartar Protection

Crest Cavity Protection Cool Mint Gel

Crest Cavity Protection Icy Mint Stripe Toothpaste

Crest Cavity Protection Icy Mint Toothpaste

Crest Cavity Protection Regular Toothpaste

Crest Cavity Protection Sesame Street Toothpaste

Crest Cool Mint Gel Toothpaste

Crest Extra Whitening w/Tartar Protection Clean Mint Gel Toothpaste

Crest Extra Whitening with Tartar Protection Toothpaste

Crest Kids Cavity Protection Fluoride Anticavity Toothpaste

Crest Multi Care Toothpaste, Cool Mint Gel

Crest Multi Care Toothpaste, Fresh Mint Gel

Crest MultiCare Fluoride Anticavity Toothpaste, Cool Mint

Crest Rejuvenating Effects Fluoride Anticavity Toothpaste

Crest Sensitivity Protection Mild Mint Paste

Crest Tartar Control Fresh Mint Gel Toothpaste

Crest Tartar Control Smooth Mint Gel Toothpaste

Crest Tartar Control Toothpaste, Regular

Crest Tartar Control Whitening Plus Scope, Cool Peppermint Gel

Crest Tartar Control Whitening Plus Scope, Minty Fresh Gel

Crest Tartar Protection Fluoride Anticavity Toothpaste, Fresh Mint Gel

Crest Whitening Toothpaste Plus Scope, Cool Peppermint

Crest Whitening Toothpaste Plus Scope, Minty Fresh Striped

Sensodyne Anticavity Toothpaste for Sensitive Teeth with Baking Soda

Sensodyne Anticavity Toothpaste for Sensitive Teeth with Fluoride, Cool Gel

Sensodyne Anticavity Toothpaste for Sensitive Teeth, Fresh Mint

Sensodyne Extra Whitening Toothpaste

Sensodyne Toothpaste for Sensitive Teeth, Tartar Control Plus Whitening

FOR BABYS

BATH

Johnsons Baby Bath, Original

Johnsons Baby Bedtime Baby Bath

Johnsons Baby Soothing Vapor Bath

Johnsons Moisturizing Baby Bath with Aloe Vera & Vitamin E

Johnsons Softwash Baby Wash

Johnsons Soothing Skin Baby Bath

Johnsons Baby Head To Toe Wash, Original

Johnsons Baby Soap Bar

Johnsons Kids, Head To Toe Body Wash, Berry Breeze

Johnsons Kids, Head To Toe Body Wash, Tropical Blast

LOTION

Johnsons Baby Bedtime Lotion

Johnsons Baby Lotion, Aloe Vera & Vitamin E

Johnsons Baby Lotion, Original

Johnsons Baby Oil Gel with Aloe Vera and Vitamin E

Johnsons Baby Oil Gel with Chamomile & Multi Vitamin

Johnsons Baby Oil Gel, Lavender

Johnsons Baby Oil, Aloe Vera and Vitamin E

Johnsons Baby Oil, Lavender

Johnsons Baby Oil, Original

Johnsons Creamy Baby Oil

Johnsons Soothing Skin Baby Lotion

Vaseline Nursery Jelly, Baby Fresh Scent

Vaseline Nursery Jelly, Petroleum Jelly

Vaseline Petroleum Jelly

SHAMPOO

Johnsons Baby Head To Toe Wash, Original

Johnsons Baby Shampoo, 2 in 1 Detangler

Johnsons Baby Shampoo, Honey & Vitamin E

Johnsons Baby Shampoo, Natural Lavender

Johnsons Baby Shampoo, Original

Johnsons Kids, Head To Toe Body Wash, Berry Breeze

Johnsons Kids, Head To Toe Body Wash, Tropical Blast

Ο μόλυβδος είναι μία χημική ουσία, η οποία προκαλεί καρκίνο. Πρόσφατα μία μάρκα που ονομάζεται “Red Earth” μείωσε τις τιμές της από HK$67 σε HK$9.9 !!!!…

Περιείχε μόλυβδο.

Οι μάρκες οι οποίες περιέχουν μόλυβδο είναι:

1. Christian Dior

2. LANCOME

3. CLINIQUE

4. Y.S.L

5. ESTEE LAUDER

6. SHISEIDO

7. RED EARTH (Lip Gloss)

8. CHANEL (Lip Conditioner)

9. Market America-Motives lipstick

Όσο περισσότερο μόλυβδο περιέχουν τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για καρκίνο.

Μετά από δοκιμές που έγιναν σε κραγιόν, βρέθηκε ότι το κραγιόν του Y.S.L περιείχε την μεγαλύτερη ποσότητα μόλυβδου. Προσέξτε ιδιαίτερα τα κραγιόν που κατασκευάστηκαν για να διαρκούν περισσότερο. Εάν το κραγιόν σας διατηρείται πιο πολύ από τα συνηθισμένα, οφείλεται στο ότι περιέχει υψηλό ποσοστό μόλυβδου.

Δοκιμάστε αυτό το τεστ μόνες σας:

1. Βάλτε λίγο κραγιόν στο χέρι σας.

2. Με ένα χρυσό δαχτυλίδι τρίψτε το χρώμα.

3. Αν το χρώμα του κραγιόν γίνει μαύρο, τότε ξέρετε ότι περιέχει

μόλυβδο.

Και τι μπορώ να χρησιμοποιώ;

Weleda

Jurlique

Lavera

Phyt’s

Biocolours

BioEarth

Mediserv

Bioplasis

Ayurveda Hellas

Φτιάξε τα δικά σου καλλυντικά

Δες και:

Safe Cosmetics

Βιολογική Φυσική Ομορφιά

Πότε τα καλλυντικά είναι βιολογικά

Τα χημικά στην καθημερινή μας ζωή

Η “Γενιά Χ” μεγαλώνει μέσα στα χημικά

Πώς να ψωνίζετε με ασφάλεια τα καλλυντικά σας

Ο χημικός μας κόσμος

Ο χημικός πόλεμος της καθημερινότητάς μας

 

Η λαθεμένη πίστη ότι η φύση είναι ανεξάντλητη έχει ευρύτατη διάδοση. Κάθε έμβιο είδος ζώου, φυτού ή μύκητα, αποτελεί μέρος του μεγάλου (όλου) παγκόσμιου συστήματος και είναι προσαρμοσμένο στο περιβάλλον του.

Το περιβάλλον αυτό περιλαμβάνει τις ανόργανες συνιστώσες ενός ορισμένου τόπου, αλλά, φυσικά, και όλους τους ζωντανούς φιλοξενουμένους του. Μέσα στον ίδιο ζωτικό χώρο, όλα τα ζωντανά όντα έχουν προσαρμοστεί το ένα προς το άλλο. Η προσαρμογή αυτή λειτουργεί και ανάμεσα σε κείνα τα όντα που βρίσκονται σε φανερά εχθρικές σχέσεις μεταξύ τους, όπως για το σαρκοφάγο και τη λεία του – δηλαδή ανάμεσα στο ζώο που καταβροχθίζει και σε κείνο που καταβροχθίζεται. Αν, μάλιστα, ρίξουμε μια ματιά από πιο κοντά, θα διαπιστώσουμε ότι, τα ζωντανά αυτά όντα, ιδωμένα σαν είδη και όχι σαν μονάδες, δεν ενοχλούν το ένα το άλλο, αλλά σχηματίζουν, υπό ορισμένες συνθήκες, μια κοινότητα συμφερόντων.

Είναι φυσικά αυτονόητο ότι εκείνος που «καταβροχθίζει» έχει σφοδρό ενδιαφέρον για την επιβίωση του ζωικού ή φυτικού είδους που αποτελεί την τροφή του. Όσο πειρσσότερο «εξειδικευμένος» είναι σ’ ένα είδος διατροφής, τόσο μεγαλύτερο είναι και το ενδιαφέρον του για την επιβίωση του είδους αυτού. Υπό τις συνθήκες αυτές, το σαρκοφάγο δε θα φτάσει ποτέ στην ακρότητα να εξοντώσει το είδος που αποτελεί την τροφή του, γιατί, τότε – αν γινόταν αυτό – το τελευταίο ζευγάρι των σαρκοφάγων θα πέθαιναν από την πείνα, πολύ πριν προλάβει να συναντήσει το τελευταίο ζευγάρι του είδους, που αποτελεί την τροφή του.

Αν η πυκνότητα του πληθυσμού της λείας είναι χαμηλότερη από ένα ορισμένο όριο, το αρπακτικό εξαφανίζεται΄ όπως έγινε, ευτυχώς, με τους περισσότερους επιχειρηματίες του κυνηγιού της φάλαινας. Όταν ο Ντίγκο – κατοικίδιος σκύλος στην αρχή – μεταφέρθηκε στην Αυστραλία, και εκεί ξαναγύρισε στην άγρια κατάσταση, δεν εξόντωσε κανένα από τα είδη, με τα οποία τρεφόταν συνήθως, αλλά μόνο τα δύο μεγάλα μαρσιποφόρα σαρκοφάγα: τον λύκο Θυλακίνο και τον «Διάβολο της Τασμανίας», τον Σαρκόφιλο. Κατά τη μάχη, τα δύο αυτά μαρσιποφόρα, εφοδιασμένα με τρομακτικές σιαγόνες, ήσαν πολύ ανώτερα από τον Ντίγκο, αλλά, επειδή ο εγκέφαλός τους ήταν λιγότερο εξελιγμένος, είχαν ανάγκη από μεγαλύτερη αφθονία κυνηγιού του ίδιου είδους, απ’ όσο ο εξυπνότερος άγριος σκύλος. Τα δυό αυτά μαρσιποφόρα δεν εξοντώθηκαν από τον Ντίγκο, αλλά νικήθηκαν στον ανταγωνισμό – πέθαναν δηλ. από την πείνα.

Ο πολλαπλασιασμός ενός ζωικού είδους σπάνια είναι άμεσο αποτέλεσμα της ποσότητας της τροφής που υπάρχει. Στην πραγματικότητα, θα ήταν μιά λύση ελάχιστα οικονομική, τόσο για το αρπακτικό, όσο και για το θύμα. Ο ψαράς που ζει από το προϊόν ενός ορισμένου ψαρότοπου, θα φερθεί φρόνιμα, αν δεν ψαρεύει παρά μόνον την ποσότητα ψαριών που του χρειάζεται, έτσι ώστε εκείνα που επιζούν να μπορούν να εξασφαλίζουν ένα μέγιστο αριθμό απογόνων, για να αναπληρώνουν τα ψάρια που πιάνει ο ψαράς.

Ό καθορισμός της καλύτερης δυνατής ποσότητας δεν είναι δυνατός, παρά μόνο με τη χρησιμοποίηση ενός εξαιρετικά πολύπλοκου υπολογισμού των μεγίστων και των ελαχίστων. Αν δεν ψαρεύει αρκετά, ο ψαρότοπος παρουσιάζει υπερπληθυσμό και η αναπαραγωγή ψαριών αραιώνει. Αν ψαρεύει περισσότερα απ’ αυτά που πρέπει ν’ αφαιρεθούν απ’ τον ψαρότοπο, τότε απομένουν πολύ λίγα ψάρια για να γεννήσουν αρκετούς απόγονους, που θα μπορούσε άνετα να θρέφει ο ψαρότοπος και να τους κάνουν να πολλαπλασιαστούν.

Πολλά ζωικά είδη εφαρμόζουν μιά ανάλογη μέθοδο οικονομίας, όπως απόδειξε ο Ουάϊνι Έντουαρντς. Ανεξάρτητα από την οριοθεσία των περιοχών, που εμποδίζει την υπέρμετρη συνάθροιση, υπάρχουν και άλλοι ακόμα τρόποι συμπεριφοράς, που αποτρέπουν την υπερβολική εκμετάλλευση των αποθεμάτων τροφών.

Πολύ συχνά, το είδος των ζώων που τρώγονται πετυχαίνει πραγματικά πλεονεκτήματα από το είδος που τα τρώει. Ο ρυθμός της αναπαραγωγής ορισμένων ζώων και φυτών είναι συνάρτηση της κατανάλωσης εκείνων που χρησιμεύουν για τροφή. Η συνάρτηση αυτή είναι έτσι ρυθμισμένη, ώστε η ζωτική τους ισορροπία θα διαταράσσονταν, αν ο παράγοντας αυτός έτεινε να εξαφανιστεί. Οι μεγάλες καταρρεύσεις πληθυσμών, που μπορούν να παρατηρηθούν στα τρωκτικά ταχείας αναπαραγωγής, μόλις αυτά φτάσουν στη μέγιστη πληθυσμιακή πυκνότητά τους, είναι ασφαλώς περισσότερο επικίνδυνες για την επιβίωση του είδους, από το «τρύγημα» του πλεονάσματος από τα σαρκοφάγα – τρύγημα που βοηθάει στη διατήρηση μιας ισορροπημένης μέσης αναλογίας.

Πολλές φορές, η συμβίωση ανάμεσα σ’ εκείνους που καταβροχθίζουν και σ’ εκείνους που κακαταβροχθίζονται φτάνει μακρύτερα. Υπάρχουν πολλά είδη από αγρωστοειδή (οικογένεια των σιτηρών και βοσκήσιμων φυτών) «κατασκευασμένα» ειδικά για να διατηρούνται κομμένα σύριζα και να πατιούνται από τα οπλιφόρα ζώα. Στην περίπτωση του τεχνητού γκαζόν, απομιμούμαστε τη διαδικασία αυτή «κουρεύοντάς» το και περνώντας το συνεχώς με τον κύλινδρο. Όταν λείψουν οι παράγοντες αυτοί, τα χόρτα αυτά παραχωρούν τη θέση τους σε άλλα, που δεν αντέχουν σε παρόμοια μεταχείρηση, αλλά είναι πιο ανθεκτικά από άλλες απόψεις. Με λίγα λόγια, δυό μορφές ζωής μπορούν να έχουν τις ίδιες σχέσεις αλληλεξάρτησης, μ’ αυτές που διατηρεί ο άνθρωπος με τα κατοικίδια ζώα του ή με τα φυτά που καλλιεργεί.

Οι νόμοι που κυβερνούν τις αλληλεπιδράσεις αυτές μοιάζουν, συχνά, πάρα πολύ με τους νόμους της ανθρώπινης οικονομίας. Οι νόμοι αυτοί εκφράζονται με τον όρο «οικολογία», που τον υιοθέτησαν οι βιολόγοι για να προσδιορίσουν τη θεωρία αυτής της αλληλεξάρτησης. Μια οικονομική έννοια που δεν ανήκει στη ζωική οικολογία, είναι η έννοια της «υπερεκμετάλλευσης» των φυσικών πόρων.

Οι αλληλεξαρτήσεις που υπάρχουν ανάμεσα στα πολυάριθμα είδη ζώων, φυτών και μυκήτων, στο εσωτερικό του ίδιου ζωτικού χώρου, και που αποτελούν μιά κοινότητα έμβιων όντων, μιά «βιοκοινότητα», είναι πολλαπλές και πολυσύνθετες. Η προσαρμογή των διαφόρων ειδών, που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια περιόδων, η τάξη μεγέθους των οποίων αντιστοιχεί στις γεωλογικές εποχές και όχι στις εποχές της ανθρώπινης ιστορίας, έχει οδηγήσει σε μιά ισορροπία τόσο αξιοθαύμαστη όσο και εύθραυστη. Πολυάριθμες ρυθμιστικές διαδικασίες εξασφαλίζουν την ισορροπία αυτή από τις αναπόφευκτες διαταραχές που μπορούν να προκαλέσουν, για παράδειγμα, οι ατμοσφαιρικές συνθήκες.

Όλες οι βραδείες μεταβολές που προκαλούνται από την εξέλιξη των ειδών ή από μιά προοδευτική μεταβολή του κλίματος, δεν μπορούν να εκθέσουν σε κίνδυνο την ισορροπία ενός ζωτικού χώρου. Αντίθετα, οι αιφνίδιες παρεμβάσεις, όσο ασήμαντες κι αν είναι φαινομενικά, μπορούν να έχουν συνέπειες απρόοπτες, ακόμα και καταστρεπτικές. Η εισαγωγή ενός ζωικού είδους, εντελώς ακίνδυνου φαινομενικά, μπορεί να ερημώσει κυριολεκτικά τεράστιες περιοχές. Κάτι τέτοιο συνέβη στην Αυστραλία με τους λαγούς. Η επίθεση αυτή, εναντίον της ισορροπίας ενός βιότοπου, προκλήθηκε από τον άνθρωπο. Θεωρητικά, παρόμοιες αντιδράσεις είναι πιθανές, ακόμα και χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση, αλλά, τέτοιες περιπτώσεις είναι σπάνιες.

Η ανθρώπινη οικολογία μεταβάλλεται ασυγκρίτως πιο γρήγορα από την οικολογία των άλλων ζωντανών πλασμάτων. Ο ρυθμός της υπαγορεύεται από την πρόοδο της τεχνολογίας, που εξακολουθεί να επιταχύνεται κατά γεωμετρική πρόοδο. Εξαιτίας αυτού, ο άνθρωπος είναι αναγκασμένος να επιφέρει βαθιές μεταβολές και, μερικές φορές, ακόμα και την καταστροφή των βιοκοινοτήτων, μέσα στις οποίες και από τις οποίες ζει. Εξαίρεση αποτελούν οι άγριες φυλές, όπως π.χ. ορισμένοι Ινδιάνοι των Παρθένων δασών της Ν.Αμερικής, που ζουν από τα προϊόντα της συγκομιδής ή του κυνηγιού τους ή οι κάτοικοι ορισμένων νησιών της Ωκεανίας, που ασχολούνται λίγο με τη γεωργία και τρέφονται ουσιαστικά από κοκοκάρυδα και από θαλάσσια ζώα.

Οι πολιτισμοί του είδους αυτού δεν επηρεάζουν τον βιότοπό τους διαφορετικά απ’ ό,τι θα τον επηρέαζαν οι πληθυσμοί ενός ζωικού είδους. Μιά από τις θεωρητικές πιθανότητες για τον άνθρωπο θα ήταν να ζήσει σε αρμονία με το βιότοπό του, ενώ μιά άλλη θα ήταν να «δημιουργήσει», με τη βοήθεια της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, μιά καινούργια βιοκοινότητα, προσαρμοσμένη προς τις ανάγκες του, και, κατ’ αρχήν, τόσο βιώσιμη, όσο και εκείνη που εμφανίστηκε χωρίς την παρέμβασή του. Αυτό ισχύει για πολλούς αγροτικούς πολιτισμούς, όπου οι χωρικοί, εγκατεστημένοι επι πολλές γενεές στην ίδια γωνιά της γης, έχουν συνδεθεί βαθιά μαζί της και ξέρουν να δίνουν πίσω στο έδαφος εκείνο που έχουν πάρει απ’ αυτό, χάρη στην πολύ καλή οικολογική γνώση που απέκτησαν.

Ο χωρικός γνωρίζει στην πράξη ότι οι ζωτικοί πόροι του πλανήτη μας δεν είναι ανεξάντλητοι, πράγμα που φαίνεται να ξέχασε ολόκληρη η πολιτισμένη ανθρωπότητα. Χρειάστηκε να μεταβληθούν στην Αμερική τεράστιες καλλιεργούμενες περιοχές σε ερήμους, από την διάβρωση και την παράλογη εκμετάλλευση και, ολόκληρες περιοχές, αποψιλωμένες από τα δάση τους, να μεταβληθούν σε άγονες αργιλλώδεις εκτάσεις, και να εξαφανιστούν αναρίθμητα χρήσιμα είδη ζώων, για ν’ αρχίσει ο άνθρωπος ν’ αντιλαμβάνεται και πάλι βαθμιαία τις αλήθειες αυτές. Χρειάστηκε κυρίως, οι μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις, οι συνδεόμενες με τη γεωργία, την αλιεία, ακόμα και με την αλιεία της φάλαινας, ν’ αρχίσουν να αισθάνονται τις οδυνηρές συνέπειες της καταστροφής, στον εμπορικό τομέα. Όλα αυτά όμως μόλις που άρχισαν να εισχωρούν στη συνείδηση του κοινού.

Ο επιταχυνόμενος ρυθμός της σύγχρονης ζωής δεν αφήνει στους ανθρώπους το χρόνο να σκέφτονται πριν ενεργήσουν. Είναι, μάλιστα, περήφανοι για τη «δράση» τους, και δεν τους περνάει καν από το νου η υποψία ότι διαπράττουν εγκλήματα κατά της φύσης και του ίδιου του εαυτού τους. Οι ζημιές αυτές επεκτείνονται σήμερα παντού, με τη χρησιμοποίηση από τον άνθρωπο χημικών προϊόντων, για την καταστροφή των εντόμων στη γεωργία και τη δενδροκομία, και με την ίδια μυωπία στη φαρμακολογία.

Οι βιολόγοι, οι ειδικευμένοι στην ανοσοποίηση, διατυπώνουν τις σοβαρότερες επιφυλάξεις σχετικά με τα πιο συνηθισμένα φάρμακα. Η τάση να θέλουμε να «τα πετύχουμε όλα αμέσως», μας κάνει ώστε, σε ορισμένους τομείς της χημικής βιομηχανίας, να φερόμαστε με μιά ελαφρότητα πραγματικά εγκληματική, σχετικά με την πώληση προϊόντων, που η μακροπρόθεσμη δράση τους μας είναι απόλυτα απρόβλεπτη. Μιά ασυνειδησία απίστευτη βασιλεύει τόσο στον τομέα του οικολογικού μέλλοντος της γεωργίας όσο και της ιατρικής. Όσοι θέλησαν να υψώσουν τη φωνή τους εναντίον της ασυλλόγιστης χρησιμοποίησης εντομοκτόνων, ζιζανιοκτόνων και χημικών προφυλακτικών φαρμάκων διασύρθηκαν με επονείδιστο τρόπο.

Ο πολιτισμένος άνθρωπος, που ερημώνει με τυφλό βανδαλισμό το φυσικό του περίγυρο από τον οποίο αντλεί τη διατροφή του, απειλεί τον εαυτό του με οικολογική καταστροφή. Όταν οι οικονομικές συνέπειες του βανδαλισμού αυτού θ΄αρχίσουν να γίνονται αισθητές, ο άνθρωπος θ’ αναγνωρίσει μάλλον το σφάλμα του, αλλά, τότε, θα είναι ίσως πολύ αργά. Εκείνο που ο άνθρωπος προσέχει ακόμα λιγότερο, είναι ο βαθμός που οι βάρβαρες αυτές μέθοδοι βλάπτουν την ψυχή του. Η αποξένωση από τη φύση, που γενικεύεται και εξαπλώνεται με ταχύ ρυθμό, είναι, σε μεγάλο βαθμό, υπεύθυνη για την επιστροφή στη βαναυσότητα του πολιτισμένου ανθρώπου, στον αισθητικό και ηθικό τομέα. Τι θα μπορούσε να ξυπνήσει στον νέο το αίσθημα του σεβασμού, όταν το καθετί που βλέπει γύρω του είναι έργο ανθρώπινο και – το χειρότερο – αυτό το έργο είναι άσχημο και χυδαίο;

Για τον κάτοικο της πόλης, ακόμα και η θέα του διάστερου στερεώματος καλύπτεται από τις χημικές αναθυμιάσεις που θαμπώνουν την ατμόσφαιρα ή κρύβεται από τους ουρανοξύστες. Δεν πρέπει λοιπόν να μας προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η διείσδυση του πολιτισμού συνοδεύεται από το αξιοθρήνητο ασχήμισμα της πόλης και της υπαίθρου.

Ας συγκρίνουμε με κριτικό βλέμμα το παλιό κέντρο οποιασδήποτε ευρωπαϊκής πόλης με τα σύγχρονα προάστιά της ή, αυτά τα προάστια που εισβάλλουν βαθμιαία στη γύρω της ύπαιθρο, ας τα συγκρίνουμε με χωριά που δεν έχουν ακόμα φθαρεί. Ας συγκρίνουμε κατόπιν την ιστολογική εικόνα ενός υγιούς οργανικού ιστού με την εικόνα ενός κακοήθους όγκου. Θα βρούμε εκπληκτικές αναλογίες! Αν τις εξετάσουμε αντικειμενικά και τις μεταφέρουμε από τη σφαίρα της αισθητικής στη σφαίρα του καταμετρήσιμου, οι ανομοιότητες τις οποίες διαπιστώνουμε στηρίζονται ουσιαστικά στην έλλειψη πληροφοριών.

Το κύτταρο του κακοήθους όγκου διαφέρει πρώτα απ’ όλα από το φυσιολογικό κύτταρο, κατά το ότι δεν διαθέτει πια τη γενετική πληροφορία, που έχει ανάγκη για να διαδραματίσει το ρόλο του σαν χρήσιμο μέλος της κυτταρικής κοινότητας του σώματος. Κατά συνέπεια, συμπεριφέρεται σαν ένα μονοκύτταρο ζώο ή σαν ένα νεαρό εμβρυακό κύτταρο. Δεν διαθέτει την κατάλληλη εσωτερική δομή και διαιρείται με τρόπο υπερβολικό, πολλαπλασιαζόμενο χωρίς κανένα περιορισμό, έτσι ώστε ο ιστός του όγκου διηθείται και πλημμυρίζει τους υγιείς, μέχρι τη στιγμή εκείνη, ιστούς, για να τους καταστρέψει τελικά.

Η αναλογία είναι εντυπωσιακή, ανάμεσα στην εικόνα των προαστίων μιάς πόλης και στην εικόνα του όγκου. Και στη μιά και στην άλλη περίπτωση, ο ακόμα υγιής χώρος περιλάμβανε τη δημιουργία ενός πλήθους αρχιτεκτονικών δομών πολύ διαφορετικών, αλλά με λεπτό διαφορισμό μεταξύ τους, έτσι που να αλληλοσυμπληρώνονται΄ και που όφειλαν τη συμμετρία τους σε πληροφορίες συγκεντρωμένες κατά τη διάρκεια μιάς μακράς ιστορικής εξέλιξης. Αντίθετα, στις ζώνες τις ερημωμένες από τον όγκο ή, αντίστοιχα, από τη σύγχρονη τεχνολογία, μόνο μερικές σπάνιες δομές, εξαιρετικά στοιχειώδεις, κυριαρχούν στη σκηνή.

Η ιστολογική εικόνα των καρκινωδών κυττάρων, ομοιόμορφων και με στοιχειώδη δομή, έχει μιά τρομακτική ομοιότητα με την εναέρια άποψη ενός σύγχρονου προαστίου, με τα ομοιόμορφα σπίτια του, σχεδιασμένα χωρίς πολύ σκέψη, από αρχιτέκτονες στερημένους από πραγματική καλλιέργεια, και ύστερα από ένα βιαστικό διαγωνισμό.

Από το ένα μέρος οι εμπορικές αντιλήψεις, σύμφωνα με τις οποίες η μαζική παραγωγή οικοδομικών στοιχείων είναι φτηνότερη, και από το άλλο η μόδα, ισοπεδώνουν τα πάντα και κάνουν να φυτρώνουν, σε όλα τα αστικά προάστια του κόσμου, εκατοντάδες χιλιάδες κατοικίες κατασκευασμένες στη σειρά, που μόνο ο αριθμός τους μας επιτρέπει να τις ξεχωρίσουμε μεταξύ τους. Τα κτίσματα αυτά είναι ανάξια να έχουν το όνομα «σπίτια», γιατί είναι, στην καλύτερη περίπτωση, σειρές από στάβλους για ανθρώπινα υποζύγια, αν μου επιτρέπεται η έκφραση.

Η εκτροφή των ωοτόκων ορνίθων μέσα σε σειρές από μικροσκοπικά καφάσια θεωρείται, και πολύ δίκαια, μαρτύριο για τα πουλερικά αυτά και ανάξια για μιά πολιτισμένη χώρα. Αντίθετα, θεωρούμε απόλυτα σωστό και περιμένουμε από τον άνθρωπο να δέχεται παρόμοια μεταχείριση, ενώ είναι ακριβώς ο λιγότερο προετοιμασμένος για να ανεχτεί αυτόν τον καθαρά απάνθρωπο περιορισμό. Η αυτοεκτίμηση ενός φυσιολογικού ανθρώπου απαιτεί, δικαιολογημένα, την εκδήλωση της προσωπικότητάς του. Ο άνθρωπος, από τη φυλογένεσή του, δεν είναι κατασκευασμένος όπως ο τερμίτης ή το μυρμήγκι, με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί να ανέχεται τη μετατροπή του σε στοιχείο ανώνυμο και απόλυτα εναλλάξιμο, ανάμεσα σε εκατομμύρια άλλα, απολύτως ομοιόμορφα, άτομα.

Αν θελήσουμε ν’ ανοίξουμε τα μάτια μας και να κοιτάξουμε ένα σύνολο από μικρούς κήπους εργατικών οικογενειών, θα δούμε πόσο ισχυρή είναι η τάση του ανθρώπου να εκφράσει την ατομικότητά του, την ιδιαιτερότητά του. Εκείνος που κατοικεί σ’ ένα καφάσι, σ’ ένα μπλοκ από κατοικίες για ανθρώπινα υποζύγια, δεν διαθέτει πια παρά ένα μόνο μέσο για να διαφυλάξει τον αυτοσεβασμό του: ν’ αγνοήσει αποφασιστικά την ύπαρξη των πολυάριθμων συντρόφων του στην αισθητική αθλιότητα και να απομονωθεί τελείως από τους γείτονές του.

Στα μεγάλα οικοδομικά συγκροτήματα βρίσκουμε, πολύ συχνά, να υπάρχουν διαχωριστικά τοιχώματα ανάμεσα στους εξώστες, για να κάνουν το γείτονα αόρατο. Δεν μπορούμε και δε θέλουμε να ερχόμαστε σε επαφή με τον άλλον «μέσα από το φράχτη», από το φόβο μήπως δούμε ν’ αντανακλάται σ’ αυτόν η εικόνα της δικής μας απόγνωσης. Αυτός είναι ο λόγος που οι μεγάλες πληθυσμιακές συγκεντρώσεις οδηγούν στην απομόνωση και στην αδιαφορία προς τον πλησίον.

Η ηθική και η αισθητική συνείδηση, είναι ολοφάνερα συνδεμένες. Και οι άνθρωποι, που αναγκάζονται να ζήσουν κάτω από τις συνθήκες, για τις οποίες μιλήσαμε πιο πάνω, υποφέρουν από ατροφία τόσο της μιάς όσο και της άλλης. Η ομορφιά της φύσης και του πολιτιστικού περιβάλλοντος, που δημιουργείται από τον άνθρωπο, είναι και οι δύο αναγκαίες για την ηθική και πνευματική υγεία του ανθρώπινου όντος. Η ολική αυτή τύφλωση για κάθε τι ωραίο, που βλέπουμε να διαδίδεται σήμερα παντού με τόση ταχύτητα, είναι ψυχική ασθένεια, που πρέπει να τη λάβουμε σοβαρά υπ’ όψη, έστω και μόνο για το γεγονός ότι συνοδεύεται από την αναισθησία απέναντι σ’ αυτό που θεωρείται επιλήψιμο από ηθική άποψη.

Οι αισθητικές αντιλήψεις δεν παίζουν κανένα ρόλο σε κείνους που πρόκειται ν’ αποφασίσουν για την κατασκευή ενός δρόμου, ενός ηλεκτρικού σταθμού ή ενός εργοστασίου που θα κατέστρεφε οριστικά την ομορφιά μιάς ολόκληρης περιοχής. Από τον πρόεδρο ενός μικρού κοινοτικού συμβουλίου, μέχρι τον υπουργό της Εθνικής Οικονομίας ενός μεγάλου κράτους, όλοι είναι απόλυτα σύμφωνοι ότι, δεν είναι απαραίτητο να γίνονται θυσίες οικονομικού ή πολιτικού χαρακτήρα, για να διατηρηθεί η ομορφιά της φύσης. Οι ελάχιστοι φυσιολάτρες και επιστήμονες, που βλέπουν καθαρά να επέρχεται η καταστροφή, είναι τελείως ανίσχυροι να τη σταματήσουν.

Μερικά κομμάτια γης στην παρυφή του δάσους θα πουληθούν ακριβότερα αν ο δρόμος φτάνει μέχρι εκεί. Κατά συνέπεια, καταπατούν αμέσως το κελαρυστό μικρό ρυάκι, που κυλούσε ανάμεσα στο χωριό, για να το μεταβάλλουν σε διώρυγα. Χαράζουν το δρόμο έτσι ώστε να περάσει πάνω από το ρυάκι και νά το αποτέλεσμα: ένας ωραιότατος εξοχικός δρόμος που πήγαινε δίπλα στο ρυάκι, μεταβλήθηκε σε μιά αποκρουστική προαστιακή λεωφόρο.

Πηγή: «Τα 8 θανάσιμα αμαρτήματα του πολιτισμού μας» – Κονραντ Λορεντς

Μάντεψε

Τόσα δέντρα που κόβονται κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα στην Αμερική και τον Καναδά, θα έφταναν για να γεμίσουν…
Α) Ένα πάρκινγκ, Β) 10 οικοδομικά τετράγωνα, Γ) 3,000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Τα Χριστούγεννα δεν θα ήταν Χριστούγεννα, δίχως ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο. Πού θα βάζαμε τότε όλα εκείνα τα στολίδια και τα φωτάκια; Και πού θα βάζαμε όλα εκείνα τα όμορφα δώρα;

Όμως, δυστυχώς, μόλις περάσουν τα Χριστούγεννα, το χριστουγεννιάτικο δέντρο πεθαίνει κι εμείς το πετάμε στα σκουπίδια. Τι κρίμα!

Μα για στάσου! Θαρρώ πως υπάρχει ένας τρόπος για να έχουμε χριστουγεννιάτικα δέντρα, δίχως να τα σκοτώνουμε. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε ζωντανά χριστουγεννιάτικα δέντρα.

ΞΕΡΕΙΣ ΟΤΙ

• Εκατομμύρια χριστουγεννιάτικα δέντρα κόβονται κάθε χρόνο. Όλα αυτά τα κομμένα δέντρα θα τα είχαμε ακόμα, αν οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν ζωντανά χριστουγεννιάτικα δέντρα.
• Μάλιστα, τώρα που το σκέφτομαι, κάθε ζωντανό χριστουγεννιάτικο δέντρο κάνει διπλό καλό: γιατί έτσι κόβουμε ένα δέντρο λιγότερο και φυτεύουμε ένα δέντρο παραπάνω.
• Μπορείς να αγοράσεις ένα ζωντανό χριστουγεννιάτικο δέντρο σε γλάστρα και να το φυτέψεις στο χώμα μετά τα Χριστούγεννα ή να το κρατήσεις στη γλάστρα για του χρόνου.
• Για τα Χριστούγεννα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλά είδη δέντρων. Εκτός από τα συνηθισμένα πεύκα και έλατα, μπορείς να χρησιμοποιήσεις και σεκόγιες ή κέδρους. Κι ένα σωρό άλλα δέντρα. Πήγαινε στο φυτώριο και διάλεξε ένα!
• Αν στο σπίτι σου δεν έχεις χώρο για να φυτέψεις ένα δέντρο, τηλεφώνησε στη Δημαρχία και ρώτησε πού μπορείς να το φυτέψεις. Θα μπορούσες ίσως να το φυτέψεις στην αυλή κάποιου φίλου σου ή στο σχολείο σου.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ

• Πήγαινε σ’ ένα φυτώριο ή κάπου που πουλάνε χριστουγεννιάτικα δέντρα και διάλεξε ένα ζωντανό. Βάλε το έξω από το σπίτι, ώσπου να έρθουν τα Χριστούγεννα, και πότιζέ το καλά.
• Μόλις θα το φέρεις μέσα, βάλε το σε ένα μέρος που να το βλέπει καλά ο ήλιος. Μακριά από καλοριφέρ και τζάκια. Οι μεγάλες μεταβολές της θερμοκρασίας μπορούν να ρίξουν τα φύλλα ή τις βελόνες του.
• Φρόντιζε το χώμα της γλάστρας να είναι πάντα υγρό. Αν το δέντρο είναι σε ζεστό δωμάτιο, μπορεί να χρειάζεται πότισμα μέρα παρά μέρα. Ένας εύκολος τρόπος για να ποτίζεις το δέντρο, είναι να βάζεις κάθε τόσο καμιά δεκαριά παγάκια πάνω στο χώμα.
• Βάλε κάτι κάτω από τη γλάστρα, για να μην τρέξουν τα νερά στο πάτωμα.
• Καμιά εβδομάδα μετά τα Χριστούγεννα, βγάλε από πάνω τα στολίδια και βάλε το δέντρο σε ένα δροσερό μέρος, όπως ας πούμε στο γκαράζ, για μια δυο μέρες, για να συνηθίσει στο κρύο, πριν το βγάλεις έξω από το σπίτι.
• Ύστερα, θα έρθει η ώρα για να το φυτέψεις. Αν κάνει πολύ κρύο εκεί που μένεις, ίσως θα ήταν καλύτερα να περιμένεις να το φυτέψεις την άνοιξη. Ως τότε βάλε το έξω σε ένα μέρος που να το βλέπει καλά ο ήλιος και πότιζέ το όποτε χρειάζεται, ώσπου να έρθει η άνοιξη.

ΔΟΚΙΜΑΣΕ ΜΟΝΟΣ ΣΟΥ

Τα επόμενα Χριστούγεννα πήγαινε εκεί που πουλάνε χριστουγεννιάτικα δέντρα και μέτρησε όλα τα κομμένα. Ύστερα σκέψου πόσες χιλιάδες τέτοια μέρη υπάρχουν σε όλη τη χώρα. Τότε θα καταλάβεις πόσα δέντρα κόβονται κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα. Δεν είναι καλύτερα να πάρεις ένα ζωντανό χριστουγεννιάτικο δέντρο;

Απάντηση: Γ. Σκέψου πόσα δέντρα θα είχαμε γλυτώσει, αν αγοράζαμε και μεταφυτεύαμε ζωντανά δέντρα.

Πηγή: 50 απλά πράγματα που μπορούν να κάνουν τα παιδιά για να σώσουν τη γη-John Javna-The EarthWorks Group

Δες και: Στολίστε, φυτέψτε, τελειώσατε!

Ποιά είναι η χημική επιβάρυνση του σώματος;
Τοξικά χημικά συχνά εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα. Μπορεί να τα εισπνεύσουμε, να τα καταπιούμε απο μολυσμένη τροφή ή νερό, ή ενίοτε να τα απορροφήσουμε μέσω του δέρματος. Μια έγκυος μπορεί να τα μεταφέρει στο αναπτυσσόμενο έμβρυο μέσω του πλακούντα.
Μερικά χημικά ή τα παράγωγά τους “στεγάζονται” στο σώμα για μικρό χρονικό διάστημα ώσπου ν΄ αποβληθούν, αλλά η συνεχής έκθεση σε τέτοια χημικά μπορεί να δημιουργήσει μια “συνεχόμενη” επιβάρυνση του σώματος. Το αρσενικό, για παράδειγμα, συνήθως αποβάλεται μέσα σε 72 ώρες από την έκθεση. Άλλα χημικά, ωστόσο, δεν αποβάλονται εύκολα και μπορούν να παραμείνουν για χρόνια στο αίμα, στον λιπώδη ιστό (λίπος), στο σπέρμα, στους μύς, στα κόκκαλα, στον εγκεφαλικό ιστό, ή σε άλλα όργανα. Τα χλωριωμένα παρασιτοκτόνα όπως τα DDT, μπορούν να παραμείνουν στο σώμα για 50 χρόνια. Από τα περίπου 800.000 χημικά που χρησιμοποιούνται (και) στην Αμερική, δεν γνωρίζουμε πόσα μπορούν να επιβαρύνουν το σώμα, αλλά γνωρίζουμε ότι αρκετές εκατοντάδες απ΄ αυτά έχουν μετρηθεί στα ανθρώπινα σώματα ανά τον κόσμο.

Κουβαλούν όλοι οι άνθρωποι αυτά τα χημικά στο σώμα τους;
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οποιοσδήποτε εν ζωή σήμερα κουβαλά μέσα στο σώμα του τουλάχιστον 700 μολυσματικές ουσίες, οι περισσότερες από τις οποίες δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς. Αυτό είναι αλήθεια είτε ζούμε σε μια αγροτική, απομονωμένη περιοχή, στην μέση μιας μεγάλης πόλης, ή κοντά σε εκβιομηχανισμένη περιοχή. Επειδή πολλά χημικά έχουν την ικανότητα να προσκολλούνται σε μόρια σκόνης ή ν΄ απορροφούνται από τον αέρα και τα τρεχούμενα νερά και να ταξιδεύουν μακριά απ΄ όπου παράχθηκαν ή χρησιμοποιήθηκαν, η υδρόγειος κάνει μπάνιο σε μια χημική σούπα. Το σώμα δεν έχει εναλλακτική λύση απ΄το ν΄απορροφήσει αυτά τα χημικά και ενίοτε να τα αποθηκέψει για μεγάλες χρονικές περιόδους.

Μερικά από τα χημικά που εναποθηκεύονται στο σώμα είναι παρασιτοκτόνα, και μερικά χρησιμοποιούνται ή παράγονται από άλλες μορφές της βιομηχανικής παραγωγής. Πολλά έχουν βρεθεί σε μια ποικιλία από καταναλωτικά προϊόντα. Μερικά χημικά όπως οι διοξίνες και τα φουράνια δημιουργούνται αθέλητα από τις βιομηχανικές μεθόδους που χρησιμοποιούν χλώριο και από την βιομηχανική αποτέφρωση ορισμένων πλαστικών.

Πώς έγινε αυτό; Πώς βρεθήκαμε εκτεθειμένοι;
Οι άνθρωποι εκτείθονται στα χημικά μέσω της τροφής που τρώνε, του αέρα που αναπνεύουν, και του νερού που πίνουν και λούζονται. Τα χημικά συχνά επικαλύπτουν την επιφάνεια των μορίων της σκόνης που αγγίζουμε ή εισπνεύουμε. Η μολυσματική σκόνη είναι ιδιαίτερα σημαντική μορφή έκθεσης για τα παιδιά που συνέχεια βάζουν τα χέρια τους στο στόμα. Είμαστε επίσης εκτεθειμένοι σε εκατοντάδες χημικά από καθημερινά προϊόντα που χρησιμοποιούμε. Μπογιές και βερνίκια, βενζίνη, κόλλες, καλλυντικά, ρούχα που καθαρίζονται με στεγνό καθάρισμα με διαλυτικές ουσίες, πλαστικά σκεύη τροφής, και φυτοφάρμακα του σπιτιού και του κήπου είναι μόνο μερικά παραδείγματα. Το χημικό τοπίο που δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα της εντατικής και συνεχής χημικής χρήσης στην διάρκεια του 20ου αιώνα είναι γεγονός. Επειδή τα χημικά που έχουν βρεθεί στα σώματά μας δεν έχουν ετικέτα επιστροφής, είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε από πού προέρχονται.
Για παράδειγμα, η διοξίνη που βρίσκεται στο σώμα μας βρίσκεται εκεί από μολυσματικές τροφές. Ωστόσο, μπορεί να έχει προέλθει από αποτεφρωτήρα σκουπιδιών ενός νοσοκομείου ή μπορεί να έχει δημιουργηθεί από ένα μακρινό, βασισμένο στο χλώριο, εργοστάσιο βιομηχανίας χαρτιού, εγκατεστημένο χιλιάδες μίλια μακριά από τον τόπο που ζούμε. Οποιαδήποτε κι αν είναι η πηγή, σε κάποιο σημείο εισέρχεται στην τροφική αλυσίδα και βρίσκει τον δρόμο της στο φαγητό που τρώμε. Παρομοίως, ένα παρασιτοκτόνο βρισκόμενο στο σώμα μπορεί να έχει προέλθει από έναν παρασιτοκτινικό ψεκασμό του τοπικού σχολείου, από τον κήπο ή την κουζίνα μας, ή μπορεί να έχει φτάσει από τα τρόφιμα που ψεκάζουν με παρασιτοκτόνα από άλλες χώρες. Η προέλευσή τους θα ήταν δύσκολο να εντοπιστεί.
Άλλη μια πηγή έκθεσης είναι από την χημική επιβάρυνση του σώματος της μητέρας μας. Στην διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα χημικά που έχουν εναποθηκευτεί στο σώμα της γυναίκας έχουν την ικανότητα να διασταυρώνονται με τον πλακούντα όπου μπορούν να προκαλέσουν ζημιά. Μερικά χημικά από το σώμα της μητέρας μπορούν επίσης να κινητοποιηθούν και να μεταφερθούν στο στήθος όπως αυτή παράγει μητρικό γάλα. Αυτά τα χημικά κατά συνέπεια μεταφέρονται στο μωρό κατά την διάρκεια του ταΐσματος. Το μητρικό γάλα παραμένει η καλύτερη τροφή για τα μωρά, όπως πρόσφατες μελέτες δείχνουν, λόγω των ανοσολογικών, θρεπτικών και ψυχολογικών πλεονεκτημάτων. Το γεγονός ότι τα βιομηχανικά χημικά έχουν μολύνει το μητρικό γάλα είναι τραγικό. Ειρωνικώς, η θρέψη από το μητρικό γάλα φαίνεται να αντισταθμίζει κάποια από την ζημιά που δημιουργείται από τις μολύνσεις στην διάρκεια της εμβρυϊκής ανάπτυξης. Κάποια από τα χημικά που δεχόμαστε από την μητέρα μας από την μήτρα και το μητρικό γάλα παραμένει σε μας για χρόνια, μια ακούσια κληρονομιά που η μητέρα μας περνάει σε μας όπως η χημική επιβάρυνση του σώματός της γίνετε δική μας.

Ποιές είναι οι αποδείξεις για την χημική επιβάρυνση του σώματος; Πόσο καιρό γνωρίζουμε αυτό το πρόβλημα;
Είναι γνωστό αιώνες τώρα ότι τα χημικά εισέρχονται στο σώμα και προκαλούν επενέργειες στην υγεία. Από τα μισά του 20ου αιώνα, οι επιστήμονες ήταν ικανοί να εντοπίζουν και να μετρούν τα χημικά στα ζώα και στους ανθρώπους και μερικές φορές να συνδέουν αυτά τα χημικά με τα επακόλουθα της υγείας. Για παράδειγμα, το 1944 ερευνητές βρήκαν παράγωγα του DDT σε ανθρώπινο λίπος, και στις αρχές του ΄50, φυσιογνώστες σωστά διαπίστωσαν ότι το DDT ήταν άμεσα υπεύθυνο για την λέπτυνση των τσοφλιών και την βαθμιαία παρακμή του πληθυσμού των αετών και άλλων πουλιών. Για την ακρίβεια, τον ίδιο περίπου καιρό, το DDT εντοπίστηκε στους Ανταρκτικούς πιγκουΐνους που ζουν σε εξαιρετικά μεγάλη απόσταση απ’ όπου το DDT χρησιμοποιήθηκε.

Από τότε, οι αναλυτικές τεχνικές έχουν βελτιωθεί και πολλά άλλα χημικά έχουν εντοπιστεί σε ανθρώπινους και ζωϊκούς ιστούς. Για δεκαετίες, δοκιμές για κάποια συστατικά που συνθέτουν την ολική χημική επιβάρυνση του σώματος έχουν διεξαχθεί από κυβερνητικές υπηρεσίες σ’ όλον τον κόσμο. Αυτές οι εκατοντάδες των μελετών περιλαμβάνουν αναλύσεις λιπώδους ιστού, μητρικού γάλακτος, σπέρματος, αίματος ή ούρων για χημικό περιεχόμενο, που τεκμηριώνουν την ποσότητα και τα είδη των χημικών που βρέθηκαν.

Ποιές είναι οι συνέπειες για την υγεία από την χημική επιβάρυνση του σώματος;
Τα χημικά έχουν διαφορετικές συνέπειες στους ανθρώπους ή στα ζώα, αναλόγως την ποσότητα, την χρονική στιγμή, την διάρκεια και την μορφή της έκθεσης, όπως και των ιδιοτήτων του συγκεκριμένου χημικού. Τα χημικά μπορούν να έχουν τοξικές συνέπειες μέσω μιας ποικιλίας μηχανισμών.

Για παράδειγμα, μερικές φορές κάποιο χημικό προσβάλλει και καταστρέφει κύτταρα ή ιστούς του σώματος. Μερικά χημικά προσβάλλουν το γενετικό υλικό στον πυρήνα ενός κυττάρου προκαλώντας ζημιά κατευθείαν στο DNA, το οποίο μπορεί να προκαλέσει ένα κληρονομήσιμο ελάττωμα που περνάει και στην επόμενη γενιά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε γενετικές μεταλλαγές, που μπορεί να βάλει σε κίνηση μια ακολουθία γεγονότων, καταλήγοντας σε καρκίνο, γενετικά ελαττώματα, αναπτυξιακές ή αναπαραγωγικές δυσλειτουργείες. Τα χημικά που προκαλούν καρκίνο ονομάζονται καρκινογενή. Τα χημικά που προκαλούν γενετικά ελαττώματα ονομάζονται τερατογενή. Τα χημικά που καταστρέφουν την φυσιολογική ανάπτυξη ενός εμβρύου, ενός νηπίου, ή ενός παιδιού, ή καταστρέφουν τους αναπαραγωγικούς μας ιστούς ονομάζονται αναπτυξιακά/αναπαραγωγικά τοξικά. Μερικά χημικά μπορούν να προκαλέσουν ζημιά μέσω της ικανότητάς τους να παρεμβαίνουν στην φυσιολογική ορμονική λειτουργεία. Αυτά ονομάζονται ενδοκρινικοί διαταρακτές.
Μέσω αυτών των ποικίλων μηχανισμών, τα τοξικά χημικά μπορούν να προκαλέσουν μια μεγάλη λίστα προβλημάτων υγείας. Περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, άμεση ζημιά στους πνεύμονες, στο συκώτι, στα νεφρά, στα κόκκαλα, στο αίμα, στον εγκέφαλο και σε άλλα νεύρα, και στο αναπαραγωγικό σύστημα. Υπάρχουν εκατοντάδες δυσμενής συνέπειες της υγείας που μπορούν να προκύψουν από έκθεση στα χημικά ή στα μέταλλα. Αυτές οι πιθανές συνέπειες περιλαμβάνουν καρκίνο, υψηλή πίεση, άσθμα, έλλειψη προσοχής, μνήμης, μάθησης, ασθένειες τύπου πάρκινσον, στειρότητα, μείωση παραγωγής γάλακτος, ενδομητρίαση, γεννητική δυσπλασία, περιφερειακή καταστροφή νεύρων και δυσλειτουργικό ανοσοποιητικό σύστημα. Για παράδειγμα, η διοξίνη είναι καρκινογενής και η εμβρυϊκή έκθεση στην διοξίνη παρεμβαίνει στην φυσιολογική ανάπτυξη, περιλαμβάνοντας το ανοσοποιητικό σύστημα. Η εμβρυϊκή έκθεση στα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs) σχετίζεται με προβλήματα συμπεριφοράς και μάθησης. Η έκθεση σε DDT σχετίζεται με την ανικανότητα των γυναικών να παράγουν επαρκές μητρικό γάλα. Η εμβρυϊκή έκθεση στον υδράργυρο προκαλεί προβλήματα προσοχής, μνήμης και μάθησης αργότερα στην ζωή. Η εγκεφαλική ανάπτυξη επίσης ζημιώνεται στα έμβρυα και νήπια που εκτείθονται στον μόλυβδο.

Υπάρχουν ειδικές συνέπειες υγείας για τα παιδιά;
Οι αναπτυσσόμενοι ή ανώριμοι ιστοί είναι πολύ περισσότερο ευάλωτοι σε χημικές εκθέσεις από τους ανεπτυγμένους ιστούς. Η ανάπτυξη είναι μια χρονική περίοδος ιδιαίτερης τρωτότητας. Είναι μια περίοδος πολύ γρήγορης εναλλαγής και διάκρισης των κυττάρων – το τελευταίο είναι μια απίστευτα περίπλοκη και ευάλωτη διαδικασία. Αυτό σημαίνει ότι το αναπτυσσόμενο έμβρυο, νήπιο, ή παιδί μπορεί να υποφέρει βλαβερές επιδράσεις από σχετικά μικρή ποσότητα έκθεσης οι οποίες δεν έχουν μετρήσιμες επιδράσεις στους ενήλικους. Έτσι, για παράδειγμα, οι εμβρυϊκές εκθέσεις σε χημικά σε ποσότητες που είναι ασφαλείς για τους ενήλικους μπορεί να καταλήξει σε γενετικά ελαττώματα ή ανώμαλη εγκεφαλική ανάπτυξη. Γι’ αυτόν τον λόγο, δεν είναι μόνον η ποσότητα της έκθεσης που είναι σημαντική, αλλά και η χρονική στιγμή της έκθεσης. Δυστυχώς, μόνο λίγα από τα χημικά στα οποία εκτειθόμαστε τακτικά έχουν αναλυθεί επαρκώς για την πλήρη κατανόηση όσον αφορά το αν ή όχι μπορούν να προκαλέσουν ζημιά σε ένα έμβρυο ή νήπιο.

Οι ορμόνες παίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο καθώς βοηθούν στο να κατευθύνουν την ανάπτυξη του εμβρύου, νηπίου ή παιδιού. Φυσικά, οι ορμόνες είναι επίσης σημαντικές στους ενήλικους, καθώς είναι κρίσιμες για την φυσιολογική λειτουργία πολλών σωματικών συστημάτων. Αυτό που είναι καταπληκτικό σχετικά με τις ορμόνες είναι ότι είναι παρούσες και ενεργές μόνο σε μικρές ποσότητες, ωστόσο, αυτές οι μικρές ποσότητες παράγουν μείζονα αποτελέσματα. Περισσότερο σημαντικό, η έκθεση σ΄ έναν ενδοκρινή διασπαστή σ΄ ένα χαμηλό επίπεδο κατά μια κρίσιμη χρονική περίοδο της ανάπτυξης μπορεί να έχει ισόβιες επιδράσεις. Για παράδειγμα, το αναπτυσσόμενο έμβρυο μπορεί να παρερμηνεύσει ένα ξένο χημικό για μια ορμόνη, και αυτό μπορεί, διαδοχικά, να προκαλέσει ένα λανθασμένο “σήμα” που θα σταλεί στους αναπτυσσόμενους ιστούς. Αυτά τα πρόωρα λάθη μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη ζημιά στο αναπτυσσόμενο ανοσοποιητικό του μωρού, στο αναπαραγωγικό ή το νευρικό του σύστημα. Οι περισσότερες από τις αποδεδειγμένες μαρτυρίες της σημαντικότητας των ενδοκρινών διασπαστών προέρχεται από μελέτες των ζώων, αλλά πρόσφατα, αποδείξεις για επιδράσεις στους ανθρώπους έχουν επίσης φανεί.

Μπορούν οι συνδέσεις ανάμεσα στην χημική επιβάρυνση του σώματος και την ασθένεια ν΄ αποδειχθούν;
Από τα περισσότερα από τα 80,000 χημικά στο εμπόριο, μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών έχουν ελεγχθεί για έστω και μία πιθανή παρενέργεια της υγείας, όπως καρκίνο, αναπαραγωγική τοξικότητα, αναπτυξιακή τοξικότητα, ή επιδράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα. Μεταξύ των περίπου 15,000 ελεγμένων, λίγα έχουν μελετηθεί αρκετά για να αξιολογηθούν σωστά οι πιθανοί κίνδυνοι από την έκθεση. Ακόμα κι όταν ο έλεγχος έχει γίνει, κάθε χημικό ελέγχεται ατομικά παρά με τους συνδυασμούς που κάποιο εκτείθεται στον αληθινό κόσμο. Στην πραγματικότητα, κανένας ποτέ δεν έχει εκτεθεί σ΄ ένα μόνο χημικό, αλλά σε μια χημική σούπα, τα συστατικά της οποίας μπορούν να αλληλεπιδρούν και να προκαλούν απρόβλεπτες παρενέργειες για την υγεία.

Η ποσότητα των δεδομένων για την χημική επιβάρυνση του σώματος διαθέσιμων στην Αμερική και στον κόσμο είναι εξαιρετικά περιορισμένη, ειδικά συγκρινόμενη με τα ογκώδη στοιχεία που υπάρχουν για τα χημικά επίπεδα στον αέρα, στο νερό, στο χώμα, στην τροφή και στο ζωικό βασίλειο. Τα πιο ευρέως γνωστά δεδομένα που έχουμε για την χημική επιβάρυνση του σώματος καλύπτει μόνο έναν περιορισμένο αριθμό χημικών.

Αναφορικά με τα χημικά που έχουν μετρηθεί, υπάρχουν καλά νέα και άσχημα νέα. Τα καλά νέα είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις, οι παρεμβάσεις του κοινού έχουν καταλήξει σε θεμελιώδεις αποτροπές, στην μείωση της έκθεσης του κοινού, και στην μείωση της χημικής επιβάρυνσης του σώματος. Για παράδειγμα, η αφαίρεση του μολύβδου από την βενζίνη και η εξάλειψή του από τις περισσότερες μορφές των βαφών έχει καταλήξει σε μια αξιοπρόσεκτη παρακμή στην επιβάρυνση μολύβδου του γενικού πληθυσμού στην Αμερική. Από την στιγμή που ο μόλυβδος προκαλεί μείωση του IQ σε εκτεθειμένα παιδιά, αυτή η μείωση στην χημική επιβάρυνση του σώματος είναι ένα αισιόδοξο σημάδι.

Τα άσχημα νέα είναι ότι υπάρχουν ακόμη ομάδες παιδιών που παραμένουν σε σημαντικό κίνδυνο από βλάβη της εγκεφαλικής λειτουργίας λόγω υψηλών επιπέδων μολύβδου. Πολλά απ΄ αυτά ζούν σε αστικό περιβάλλον όπου εκτείθονται στον μόλυβδο από πολυάριθμες πηγές, περιλαμβάνοντας μολυβδούχες μπογιές στα σπίτια, παλιά βιομηχανικά κτίρια και μολυσμένο έδαφος. Όσον αφορά τα PCBs τα τωρινά σκηνικά επίπεδα προκαλούν νευροαναπτυξιακές ελλείψεις στα παιδιά. Όσον αφορά την διοξίνη, τα πειράματα σε ζώα δείχνουν δυσμενή αποτελέσματα.

Η μελέτη για την αξιολόγηση και τις αιτίες της ασθένειας στους ανθρώπους ονομάζεται επιδημιολογία, η μελέτη των μοτίβων της ασθένειας μεταξύ ομάδων ανθρώπων. Επειδή η επιδημιολογία είναι αμβλύνον εργαλείο, δεν θα είναι σχεδόν ποτέ ικανό να μας πει αν ένα συγκεκριμένο χημκό προκαλεί μια συγκεκριμένη ανθρώπινη ασθένεια. Από την στιγμή που συντονίζουν, και ως εκ τούτου μειώνουν τις ποσότητες των εκθέσεων, οι επιδημιολογικές μελέτες σχεδόν ποτέ δεν θα καταφέρουν να πετύχουν την προσκόμηση θεμελιώδους πρόληψης – η μείωση των ανθρώπινων εκθέσων με τα περιβαλλοντικά χημικά – επειδή η επιδημιολογία δεν μπορεί να αναγνωρίσει το συγκεκριμένο χημικό που προκαλεί την ασθένεια.

Έτσι, οριστική απόδειξη για μια σύνδεση ανάμεσα σε μια συγκεκριμένη ασθένεια κι ένα συγκεκριμένο χημικό είναι σχεδόν πάντα ελλιπής. Εκτός αυτού, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δεδομένα από το εργαστήριο και από τις ζωικές μελέτες για να φτιάξουμε χρήσιμες προβλέψεις σχετικά με την ανθρώπινη υγεία, και αυτές οι προβλέψεις συνήθως αποδεικνύονται από τωρινές στατιστικές σχετικά με γενετικά ελαττώματα, στειρότητα, αναπτυξιακές καθυστερήσεις και αυξανόμενα ποσοστά ειδών καρκίνου.

Πώς μπορώ να βγάλω αυτά τα χημικά από το σώμα;
Αυτόν τον καιρό δεν υπάρχει κάποια γενική συμφωνία σχετικά με χρήσιμες ή ασφαλείς μεθόδους για την μείωση της χημικής επιβάρυνσης του σώματος. Η καλύτερη τεχνική είναι η μακροπρόθεσμη πρόληψη. Η μόλυνση των μελλοντικών γενεών από τα τοξικά χημικά μπορεί να εμποδιστεί δουλεύοντας μαζί για: 1. να σταματήσουμε τα περισσότερο επικίνδυνα χημικά που συσσωρεύονται για πολλά χρόνια στο σώμα, 2. να αναπτύξουμε εναλλακτικές παραγωγικές μεθόδους που δεν χρησιμοποιούν τοξικά υλικά, και 3. να διαβεβαιώσουμε ότι οι κοινωνίες, οι κρατικές κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανώσεις έχουν προληπτική προσέγγιση όσον αφορά τα χημικά που ελευθερώνονται στον αέρα, στο νερό και στο έδαφος.
Κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας μπορούν να εμποδίσουν κάποιες εκθέσεις. Πρόσφατες μελέτες για την χημική επιβάρυνση του σώματος στην Ουάσινγκτον έχουν βρεί ότι τα παιδιά που τρώνε οργανικές τροφές και δεν εκτείθονται σε επικίνδυνα χημικά στο σπίτι τους μείωσαν σημαντικά την χημική τους επιβάρυνση.

Κάποιες περιορισμένες μελέτες δείχνουν ότι κάποια χημικά που εναποθηκεύονται στο λίπος μπορούν να μειωθούν από έναν συνδυασμό ειδικής δίαιτας, σωματικής άσκησης και σάουνας. Αλλά αυτά τα δεδομένα είναι πολύ περιορισμένα και προκαταρκτικά.

Πηγή: http://www.chemicalbodyburden.org/

Πολλές φορές ο αγνωστικιστής επιστήμονας τρίβει τα μάτια του μπροστά σε ορισμένα γεγονότα και σε ορισμένες φυσικές σχέσεις όπου φαίνεται τα φυσικά φαινόμενα και κάποιες βιολογικές διεργασίες να σχετίζονται μεταξύ τους τόσο στενά που λες και έχουν συνεννοηθεί μεταξύ τους οι φαινομενικά μη νοήμονες παράγοντές τους. Σύντομα όμως θα γυρίσει αλλού τα μάτια και θα συνεχίσει τον ύπνο του.

Πριν μερικά χρόνια ένας αγαπητός φίλος μού είχε πει ότι κάποιος Άγγλος γιατρός του είχε πει ότι πρέπει να τρώμε φρούτα και φυτά μόνο του τόπου μας γιατί αυτά δένουν μόνο με την εθνική μας ιδιοσυστασία, ενώ τα φυτά ξένων χωρών να τα αποφεύγουμε. Η δήλωση αυτή, αν και δεν υπήρχε τίποτα στην ακαδημαϊκή μόρφωσή μου που να συνηγορεί υπέρ αυτής, μου έκανε ισχυρή εντύπωση και σύντομα βρήκε έναν ισχυρό υπερασπιστή μέσα στο ίδιο μου το σώμα. Εννοώ το ένστικτο που, απ΄ αρχής κόσμου, πάντα υποκαθιστούσε την ελλείπουσα γνώση. Η γενετική ανθρωπολογία βέβαια έχει ήδη αναγνωρίσει την διαφορετικότητα του γονιδιώματος ανάλογα με την εθνότητα και αυτό από μόνο του ανοίγει νέους δρόμους κατανόησης με άγνωστη ακόμη σημασία.

Έχοντας πεισθεί για την αλήθεια που κρύβεται σε αυτή την αντίληψη αργότερα ανακάλυψα ότι όπως ο χώρος και ο τόπος συνδέεται με συγκεκριμένα ιχνοστοιχεία που ταιριάζουν με την φυσική ιδιοσυγκρασία μας, έτσι και ο χρόνος μπορεί να σημειοδοτεί, με την εναλλαγή των εποχών, μια διαφορετική σχέση φυτών και ανθρώπου.

Σε αυτό με οδήγησαν ορισμένες απλές παρατηρήσεις. Βλέπουμε ότι τον χειμώνα έχουμε ανάγκη από βιταμίνη C για να αντιμετωπίσουμε τα κρυολογήματα και τις συναφείς ιώσεις. Εκείνο τον καιρό τα φρούτα εποχής που παράγονται έχουν μεγάλη συγκέντρωση αυτής της συγκεκριμένης βιταμίνης, ιδίως τα πορτοκάλια και τα μήλα. Αντίθετα, στο τέλος της άνοιξης και στην αρχή του καλοκαιριού, όταν η ηλιοφάνεια βρίσκεται σε έξαρση, παράγονται πολλά φρούτα που όλα τους έχουν μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Α. Ανάμεσά τους θα αναφέρουμε τα κεράσια, τα βερίκοκα, τα δαμάσκηνα, τα καρπούζια και τα πεπόνια. Έχουμε πολλές ενδείξεις ότι η βιταμίνη Α είναι ένας προστατευτικός παράγοντας από την υπεριώδη ακτινοβολία που είναι ένας καρκινικός προδιαθεσικός παράγων για το δέρμα. Εκείνο που πρέπει να σημειώσουμε ιδιαίτερα είναι ότι πολλά θηλαστικά παράγουν από μόνα τους βιταμίνες, όπως η βιταμίνη C και μόνον ο άνθρωπος φαίνεται να υφίσταται την εκδούλευση αυτή των φυτών. Ίσως να γεννηθεί η αντίρρηση ότι τα φυτά έχουν ανάγκη αυτές τις βιταμίνες και τις εκμεταλλευόμαστε κι εμείς παρεμπιπτόντως. Θα περιμένουμε φυσικά οι ειδικοί να ξεκαθαρίσουν αυτό το ζήτημα και να μας πουν σε τι χρειάζονται οι βιταμίνες αυτές στα φυτά. Γιατί, αν οι βιταμίνες τούς είναι άχρηστες το μόνο που μπορώ να υποθέσω πλέον είναι ότι γίνεται μια “εμπορική συναλλαγή” ιδιοτήτων μεταξύ ανθρώπων και φυτών, και μάλιστα αιώνες πριν ανακαλύψει τους νόμους του εμπορίου και του μάρκετινγκ ο άνθρωπος. Ότι δηλαδή τα φυτά παρέχουν φάρμακα στον άνθρωπο μέσα στα φρούτα τους ελπίζοντας ότι αυτός θα διαιωνίσει την παρουσία τους σκορπίζοντας τους σπόρους τους.

Και ποιο θα είναι το αποτέλεσμα, αν ερευνήσουμε την συχνότητα μέσα στον χρόνο κι άλλων εποχιακών εκδηλώσεων των βιταμινών, των ιχνοστοιχείων κλπ; Μήπως μελετώντας σε ποια εποχή του χρόνου βγαίνει κάθε φυτό μπορούμε να ανακαλύψουμε τις αντίστοιχες ανάγκες του ανθρώπου; Αν μελετήσουμε για παράδειγμα τους ξηρούς καρπούς, οι περισσότεροι από αυτούς περιέχουν λίπη και εμφανίζονται το φθινόπωρο, δηλαδή πριν από το κρύο του χειμώνα, όπου η ανάγκη για λίπος μεγαλώνει. Αλλά και η ικανότητά τους να μην φθείρονται δείχνει την διαχρονική αξία τους μέσα στον χρόνο λόγω των ιχνοστοιχείων που περιέχουν.
Και ποιο θα είναι το αποτέλεσμα, αν μελετήσουμε και τις μυριάδες φαρμακευτικές ουσίες που υπάρχουν μέσα στα φυτά σε σχέση με τον χρόνο που βγαίνουν τα άνθη τους ή οι βλαστοί τους; Έχουμε ήδη βέβαια τις Ανατολικές και τις Αρχαίες ιατρικές δοξασίες για τα βότανα που δίνουν πάρα πολλά στοιχεία για την θεραπευτική ικανότητα των φυτών. Η Αρχαία Κινέζικη βοτανολογία, με τον λεπτομερειακό πλούτο της, και η αντίστοιχη Αρχαία Ελληνική μπορούν να συνδυασθούν στην έρευνα για την αρχαία γνώση. Είναι περίεργο που ενώ όλος ο κόσμος, από την Ινδία μέχρι την Αμερική, αναγνωρίζει την “γιουνάνικη” ιατρική, εδώ στην πατρίδα της έχει γνωρίσει τόση απαξίωση. Ένα ρεύμα σχετικής έρευνας είναι λοιπόν απαραίτητο να εκδηλωθεί, αλλά πάντα σε συνδυασμό με την σύγχρονη έρευνα και τα πορίσματά της, ώστε να μπορεί να είναι καλύτερα αφομοιώσιμο από την κοινότητα.

Μπορούμε στο άμεσο μέλλον να περιμένουμε ένα ερευνητικό ενδιαφέρον που να στραφεί στα φυτά καθαυτά και όχι μόνο στα άσπλαχνα εκχυλίσματά τους που μετά από τόση ανάλυση δεν έχουν απομείνει μέσα τους παρα μόνο ίχνη της ικανότητάς τους να θεραπεύουν. Τα φυτά είναι οι πιο καλοί υπηρέτες της υγείας του ανθρώπου. Απομένει να συνεργασθούμε μαζί τους προσπαθώντας να πάρουμε όλα τα μηνύματα που μας δίνουν.

Από το περιοδικό “Οδοδείκτες” τεύχος 29, του Παντελή Μπολάνη.